Na cava na craniotomy?

Na craniotomy e dua na veisele era vakayacora na dauveiqaravi me rawa nira walia kina na ituvaki eso e tara na mona.

Ena kena vosa rawarawa, na craniotomy e kena ibalebale e dua na 'qara e ulu' (Crani-= ulu; -otomy = qara).

Na craniotomy e okati kina na kena cula na kuli ni ulu ka kauta laivi e dua na katubaleka ni sui mai na qavokavoka (na sui oqo e taqomaki lesu ena itutu ena mua ni veisele). Oqo ena rawa kina ni curuma na loma ni qavokavoka kei na mona, ka sa na sega ni vakayagataki na tubu (e dua na tiki lailai me vakau ki na vuniwai), se vakasavasavataki (kau tani).

Sa yaco na veisele ni mona ena loma ni 15 na yabaki sa oti se sivia. Na ka e yaco oya nira rawa ni cakacaka na dauveivakasaurarataki ena so na tiki ni mona era nanuma ni sega ni rawa ni laurai. Kena ikuri, e taqomaki vinaka sara na veisele ni mona, e rawa tale ga ni qaqa mai na kena e liu.

Na cava na stereotactic craniotomy?

E voleka ni craniotomies ni tubu kece sara era dau vakayacori ena veivuke ni iwalewale ni vakasaqaqara ena kompiuta, ka kilai talega me 'stereotaxy'. E vakayacori qori me vakavinakataki kina na dodonu ni veisele, vakalailaitaka na levu ni icula, qai vakavinakataka cake na kena taqomaki na veisele ena noda levea na ituvaki bibi ena mona.

Na stereotaxy e cakacaka me vaka e dua na ivakarau ni vakasaqaqara ni setilaiti se GPS ena nomu motoka. E rawa kina vua na vuniwai me vakayagataka e dua na idre se dua na idusidusi me raica vakavinaka sara na vanua e tiko kina ena mona se ena qavokavoka, me vaka e vakatakarakarataki ena dua na CT se MRI scan ena loma ni valeniyaloyalo ni cakacaka. Na vakasaqaqara ni 'gauna dina' oqo e vakarautaka na vanua ka kau laivi kina na tubu.

E rua tiko na mataqali stereotaxy. Na mataqali taumada e yavutaki ena waqana, ka tiko kina e dua na waqana digitaki (me vakataka na CRW frame) ki na qavokavoka, ena vakayacori na vakadikevi ni mona e gadrevi, ka vakayacori na veisele ena kena waqana tiko. Oqo e dua na ivakarau dodonu sara, ia e tiko na ca ni leqa, na ikuri ni gauna e gadrevi me veirauti kei na waqana ka vakayacora na vakadikevi, vakatabui na kena vakadikevi na veiyasana ni ulu, kei na logaloga ca ni tauvimate (kevaka e yadra tu na tauvimate ni sa biu tu na waqana). Se cava ga na ca oqo, na ivakarau ni bula e yavutaki ena kena ivakarau e tomani tiko ena so na ituvaki, ka ra dodonu cake vakalailai mai na ivakarau sega ni vakatautauvatataki. Me baleta eso na biopsies ni tubu, na ivakarau e yavutaki ena waqana e dua na iwalewale vinaka ka veiganiti duadua ni stereotaxy.

Na ikarua (ka kilai levu cake) na mataqali stereotaxy na stereotaxy sega ni vakatautauvatataki rawa. Na ivakarau oqo, me vakataka na Stealth kei na BrainLab, vakararavi ki na kena vakayagataki na ivakatakilakila lalai ('fiducials') ka ra tao tu ki na uluna na tauvimate ni bera ni vakadikevi na mona. Na ivakatakilakila ni yago me vaka na ucumu, mata kei na daliga e rawa ni vakayagataki me kua ni ka ni veivakaduiduitaki. Ena dua na gauna lekaleka sa oti, e sega ni dau yaco na iwalewale ni kena vakadikevi na iyaya ni yago kei na ivakatakilakila ni yago ena so na ituvaki.

Na stereotaxy sega ni vakatautauvatataki e lailai sobu na dodonu mai na ivakarau ni kena yavutaki na waqana, ia e vuqa na kena yaga e kena ibalebale ni vakayagataki mai na levu ni vakatasuasua ni gauna oqo era vakayacora tiko na veisele ni mona.

E dina ni matataka na stereotax e dua na toso levu ena tabana ni veivakararawataki, e sega ni cala. Na iwalewale kece ni stereotactic e tauvi mai na vakaiyalayala ni kena vakaukauwataki ena 'veisau ni mona ', na phenomenon ka na toso kina na mona ni oti e dua na tiki ni dua na tubu se so na wai ni mona (cerebrospinal) (CSF). Sa qai lutu sobu na kena ivurevure ni sa toso tiko na veisele. Na iwali ni kena rawa ni vagolei na mona sa intraoperative MRI, ka rawa kina vua na vuniwai me raica sara ga na vanua e tiko kina ena dua na gauna sa kau laivi eso na tubu.

Na cava na inaki ni veisele me baleta na tubu ni mona?

E vica na takete e rawa ni yaco ena dua na craniotomy ni tubu. Oqo e rawa ni oka kina e dua se sivia na veika oqo:

• Me tauyavutaki na kena kilai. Oqo e vakatokai me biopsy. Oqo e dau vakayacori ena dua na qara lailai (qara burr), ka sega ni dua na craniotomy, ia ena so na ituvaki e dua na craniotomy sa digidigi vinaka duadua. E dau caka na biopsies ena gauna vata ga oya ni sa kau laivi na tubu.
• Me vakalailaitaki na veivakasaurarataki ni mona (intracranial pressure). E vica na mataqali veisele me rawati kina na ka oqo:
  • Vakadrodroi ni tubu. Na takete eke me kau laivi na tubu me vakalailaitaka na levu ni veivakasaurarataki ena mona (vakatikina ni resection).
    • Vagalalataki ni tubu (vakabula).
  • Na wai ni masita (wai e sinai tu) e semati ki na tubu.
• Na inaki levu duadua ni veisele ni tubu ni mona oya me kau laivi na levu ni tubu e rawa ni yaco ka sega ni mavoa ena mona vakavolivolita. Ena rairai dredre sara oqo kevaka e sega ni rawa ni kilai vakarawarawa na iyalayala ni tubu ena veisele, se kevaka e curuma tiko na tubu na veivale bibi me vaka na wai ni dra se na vakasama ni cranial
• Tarovi ni leqa ena veisiga ni mataka se vakamalumalumutaki mai na tubu ni tubu se na mavoa.
• Veivakacalai ni mate (mate ni yago) se vakadeitaka na vanua cava sara mada e vakavuna na mate ni mona.
• Vakabulai ni ituvaki (tubu vakamalua).
• Vakalevutaka na balavu kei na ivakarau ni gauna ni bula (tubu veivakacacani).

NA CAVA NA KENA IWALI KI NA CRANIOTOMY?

Na isosomi ni veisele ena vakatau ena mataqali, levu, vanua, kei na iwiliwili ni tubu e qaravi tiko, ka vakakina na ituvaki raraba nei tauvimate:

• Stereotactic biopsy ena dua na qara lailai (burr hole) ena qavokavoka. E rawa ni vakayagataki oqo me kilai kina na ka e rawa ni vakavuna na kena drodro na wai mai na dua na savata ni savati me vakamamadataki kina na kena tubu cake.
• Veisautaki ni retio. Oqo ena rawa ni vakau ki na mona taucoko (na retio ni mona taucoko) se ki na vanua e tiko kina na tubu. E sega ni rawa ni veisautaki na retio na tubu kece.
• Retio ni stereotactic. E okati kina na kena vakadrodroi na tubu ena dua ga na soqoni ni veiqaravi vakavuniwai ena retio. Ena rawa ni yaga ki na tubu lalai, vakakina na tubu titobu ka na sega beka ni rawa ni veisele. Na Gamma isele e ivakarau kilai levu duadua.
• iYaloyalo ni chemotherapy. Oqo e rawa ni soli ena gusu (tebeleti), se ki na uciwai ni dra (intravenous). E sega ni yaga kece na tubu ni chemotherapy.

Na veivakatovolei cava ena gadrevi ni bera na veisele?

E dau vakayacori e vica na vakatovotovo ni veitarogi ni bera ni vakaturi se vakayacori na veisele. Ena so na gauna ena vakadeitaki na kena laurai ni bera na veisele, ia ena levu na gauna ena sega ni matata vinaka na leqa me yacova ni sa vakayacori na veisele.
Na dikevi ni mona sa ikoya na veivaqaqai taumada era a sotava e vuqa na tauvimate ni bera ni tukuni vua e dua na vakadidike.

Sa na qai rawa ni otataki na veivaqaqai oqo:

1. MRI na Mona

   Oqo e solia na kena matailalai cake mai na dua na vakadikevi ni CT, ka sa ka bibi sara me baleta na tuvatuva ni veisele. Ena rawa talega ni kunea na tubu lalai kei na leqa ni vascular ka na rairai calata na CT.

2. Magnetic veisaqasaqa spectroscopy (MRS)

   E tukuna o MRS na veika e baleta na kena rawa ni vakaleqa na wainimate ni tubu, e rawa gona ni tauvi koya na mate. E rawa ni caka ena gauna vata ga me vaka na MRI ena so na isoqosoqo.

3. Positron Emission Tomography (PET) kei na single Photon Emission CT (SPECT) vakadikevi

   Oqo e solia na itukutuku me baleta na drodro ni dra kei na itaviqaravi ni tamata ena loma ni mona. Era dau yaga vakalevu ena kena duidui na tubu tale kei na revurevu ni veisautaki ira na radiotherapy, ka rau na rairai tautauvata ruarua ena MRI.

4. Cerebralangiography/CT angiogram (CTA)/Magnetic veisaqasaqa angiogram (MRA)

   Na veivakatovolei oqo e vakarautaka na itukutuku matailalai me baleta na irairai ni dra ena mona. Ena rawa ni veivuke na Angiography ni na rairai vasau ni yago na tubu, se na vanua e vakasamataki kina e dua na cala ni vasuri ni yago se na aneurysm.

5. CT Serena, ketena kei na Pelvis/wainimate nukilia vakasaqaqara/Breast Ultrasound se Mammogram

   Na vakadikevi oqo ena vukea na kena tomika na tubu ena veivanua tale eso ena yago. Na iwalewale ni "vakatasuasua" oqo e dau bibi vakalevu ena kena vakatulewataki na sala vinaka duadua me vakatulewataki kina na mate ni mona.

6. E sega ni dau gadrevi ena gauna oqo na rarama rawarawa ni Vvv ni qavokavoka.

Na cava o gadreva mo tukuna ni bera ni o veisele?

E taqomaki vinaka tu na veiveisau ni gauna oqo, ia e dau yaco ga na leqa bibi. Me vakalailaitaki na leqa e yaco ena nomu veisele, e bibi mo kila na leqa ni bula kei na wainimate e so.

Sa ka bibi sara mo tukuna vei nomu vuniwai kevaka o sa:

• Leqa ni dra se vakadavedra
• Sa tu na dra ena yavamu (DVT se titobu venous thrombosis) se yatevuso (pulmonary emboli), se dua tale ena nomu matavuvale e
• Sa taura tiko na aspirin, warfarin, se dua tale na ka (eso mada ga na ikuri ni wai vakavuniwai) ka na rairai vakalailaitaka na nomu dra
• iSau ni dra
• Na wainimate se tepi e dau yaco se sega ni dau yaco
• Vesu vakasivia (keloid) se vakabulai dravudravua ni oti na veisele
• Dua tale na leqa ni bula

E dodonu mo tukuna vua na nomu daunisame kevaka o sa:

• Leqa ni uto se mosi ni serena
• Leqa ni icegu (icegu)
• Matenisuka
• iSau ni dra
• Leqa e liu kei na anesthesia

Ena rawa ni otataka na nomu dauveisele vuniwai kei na/se daunisausau e vica tale na veitarogi ni bera na veisele, oka kina na:

• Vakatovotovo ni dra (me baleta na anemia, leqa ni vakadave dra kei na so tale)
• ECG (mo dikeva na nomu itaviqaravi livaliva ni uto)
• Rarama ni Serena

Qaqarauni bibi

Kevaka o dau vakatavako sa dodonu mo muduka e 3 se 4 na macawa ni bera na veisele, ka mo kakua ni tomana tale na vakatavako me vica mada ga na vula e muri (ia e vinaka cake me kakua!).
E bibi mo tarova eso na waigaga ni bera ni veisele, vakabibi na wainimate e vaka na nomu dra. Kevaka o taura tiko na aspirin, warfarin, se so tale na mata ni vakadave dra (oka kina na ivoli ni vakavuniwai) sa ka bibi sara mo veitaratara kei keitou ni vo e rua na macawa ni bera na nomu curu me rawa ni keitou veivosakitaka me rawa ni keitou tarovi ira vata kei iko. Kevaka o sa veivaluvaluti tiko keitou na rairai gadreva me keitou vakatusa taumada ia na kisi yadua e duidui, sa ka bibi kina mo qiri ka rawa ni keitou veivosakitaka na ituvatuva me baleti iko.

E matata, ena gauna e totolo kina na nomu veisele, keitou na qarauna tale eso me levei se vakalailaitaka na dra e basika mai na wainimate o sa taura tiko.

Na cava e rawa ni yaco ena mataqali veisele vaka oqo?

Me vaka ga na veimataqali veisele kece sara, e rawa ni yaco na leqa, kei na kena rawa ni yaco na leqa oqo ena vakatau ena nomu ituvaki kei na iwalewale cava sara ga e vakayacori tiko. E dodonu mo veivosakitaka na kemu ituvaki kei na nomu ivakarau ni bula vakaveiwekani.
E dina ni levu na tauvimate era sega ni leqa, ia e lailai ga na leqa era sotava.

Ena kena raraba na rerevaki ni craniotomy e oka kina, ia e sega ni yalani walega ki na:

• Mate ni mate se na dra
• Mate
• Veivakasaurarataki
• Vosa vakaleqai (dysphasia), kei na leqa ni kila na vosa se vosa
• Mataboko
• Didivara
• Yali na vakanananu
• Leqa ni vakasama (leqa ni nomu vakasama)
• Ca ni tilomi
• Veiraurau na leqa
• Hydrocephalus (wai e tubu cake ena loma ni ulu e gadrevi kina e dua na wai ni yalo se shunt)
• Na mamada ni kuli ni yago e wavokita na icurucuru ni kuli ni ulu
• Mosi ni ulu (e dau yaco tiko oqo ni oti e vica na macawa ni oti na veisele, ia ena rairai balavu cake na kena dede)
• Na leqa ni iyaya ni bula, ka lailai na kena butakoci ena qavokavoka ka vakacurumi kina na qara.
• Mate

Na cava e rawa ni yaco ena veisele kei na kena rawa ni veisele?

• iVakatakaraka bibi ('keloid')
• Kavoro ni mavoa
• E dau vakayagataki na waigaga
• DVT ('na kalasi ni bula vakailavo ')
• Pulmonary embolism (vakatuku ni dra ena yatevuso)
• Mate ni serena kei na tikidua ni wai
• Mavoa ni vakasama ena liga kei na yava
• Mavoa ni mata se bati
• Infarction ni myocardial ('kaukauwa ni uto')
• iTovo
• Yali ni bula
• Eso tale na leqa dredre

Na cava e okati ena veisele?

• Anesthetic kei na Vakavakarau

  E soli e dua na anesthetic raraba ka vakacurumi e dua na tavaya ni icegu ('endotracheal'). Na wainimate gaga, kei na kena dau vakayagataki vakawasoma na dexamethasone (steroids ka vakalailaitaka eso na mataqali dodomo ni mona) kei na anticonvulsants (wainimate me tarovi kina na mate). E dau biu vakawasoma na pusi ena savu (ena kau tani oqo ena siga ka tarava). E dau vaka na Mannitol e dau saga me lewai na vucesa ni mona.

  Sa na qai biu na tauvimate me vaka na vanua e tiko kina na mona e dodonu me cakacakataki. Sa qai tasia ka ulu na drau ni ulu ni vanua ni kotiva ka ulu, ka sa tuvanaki na ivakarau ni vakacurumi ni stereotactic e sega ni vaka na kena ivakarau. Na anesthetic kei na adrenaline era sa qai vakacurumi ki na vanua e vakaturi tiko kina na kotiva.

• Vakamalumalumutaki

  Na icurucuru balavu se dodonu e caka ena kuli ni ulu ena vanua e veiganiti. Sa qai dreta lesu na vu ni kuli ni ulu me vakaraitaka na qavokavoka.

• Craniotomy (kau laivi na sui)

  E dua se sivia na fokise lalai (qara burr) era sa vakacurumi tiko ena qavokavoka ena dua na vakatovotovo totolo. E rogo rerevaki oqo ia e taqomaki vinaka tu ena liga maqosa. Na iqaqalo ni veisele (craniotome) ena qai vakayagataki me sema kina na qara ni burr ka tauyavutaka e dua na "katubaleka" ena qavokavoka ka na vakayacori kina na veisele ni mona. Na tiki ni sui sa kau laivi (tiki ni sui) e sega ni vakasavasavataki, ka dau taqomaki lesu ena itutu ena mua ni veisele.

• Vagalalataki ni Tubu

  Ni sa laurai na dura (laini ena mona), ena vakayacori e dua na dikevi ni vanua e tiko kina na tubu. Sa qai vakataotaki na dura ena kuli ni ulu kei na ikotikoti, qai laurai na mona e tiko kina.

  E caka e dua na icurucuru lailai ena dela ni mona ka toso na icurucuru ena sala dodonu me yacova ni sa yaco na tubu. Ni sa kilai oti na tubu, sa na vakasavi vakavinaka mai na mona e wavoliti keda tu.

  E vakau e dua na tiki lailai ni tubu ki na vunikau me dikevi. Na vakadidike ni 'wase wadakau' e dau taura e 20-30 na miniti ka dodonu me tukuna vua na vuniwai se na tubu ni tiki ni yago e tauri, ka vaka me mataqali tubu cava. Na iwasewase batabata e sega ni, 100% dodonu, ka sa qai vakarautaki ka duka na tiki ni yago me baleta e dua na vakadidike ni salatu dodonu ka dodonu, e dua na iwalewale ka dau taura e 2-3 na siga.

  Na veika talei ni microsurgical kei na iyaya ni cakacaka tale eso era vakayagataka na kuli ni yago me ra kunea, vakasotari, ka kauta laivi na tubu. Oqo e rawa ni oka kina e dua na iloilo ni wai se matailoilo ni vakacerecerei ('loupes'), lasers, kei na dua na tiki ni manumanu ultrasonic aspirator (vakalekalekataki ki na 'CUSA') ka na qai kavoro cake na icegu (sucks) na tiki ni yago sega ni matau.

  Ni sa tiko vata kei ira na meningiomas kei na tubu e metastatic, e dau rawarawa sara me da vakaduiduitaka na tubu mai na tiki ni mona e wavoliti ira tu, ka sa dau rawa e dua na iserau taucoko (ka kilai talega me 'macroscopic excision'). E veibasai oqo kei na veisele ni gliomas, na vanua e sega ni matata ka dredre me kilai kina na iyalayala ni tubu. Kena ikuri, na sela ni tubu ena glioma e dau tete sara vakalevu ena taudaku ni bati ni tubu, vakatitobu ki na mona ka so na gauna ki na yasana kadua ni mona.

  Ni sa kau tani na tubu, ena vakadeitaka na dauveisele ni sega ni dua na drodro levu ni dra (na iwalewale oqo e kilai me rawata na haemostasis).

  Ena ituvaki e tiko kina e dua na tiki levu ni mavoa ni yago, e rawa ni vakacurumi e dua na wai ni wai kei na ivurevure ki na qara ni cystic. Oqo ena rawa kina na wai rawarawa kevaka e kumuna vata na wai ni oti na veisele, ena kena veisoliyaki ga e dua na iculaliga lailai ki na kuli ni ulu kei na ivurevure ni wai.

  E dau vakatikori e dua na misini ni vakadikevi ni wai, ka dau biu e dua na wai ena lomadonu ni mona (na ventricles).

• Sosomitaka na Sui

  Ni sa cula vata na dura, sa vakaisosomitaki na tiki ni sui a kau laivi ka vakadeitaki ena kena vakayagataki na peleti lalai kei na sikirini, se vica na ivau lalai ka taura tu vakaukauwa na tiki ni sui.

  Kevaka e tiko eso na cala levu ena qavokavoka mai na qara e vakacurumi (ka na rawa ni vakavuna na leqa ni icula ni yago se na sega ni logaloga vinaka ni ko sikavuna na ulumu) era na vakasinaiti ka na vagolei tani na qavokavoka ena kena vakayagataki na acrylic se titanium. Oqo e vakatokai me cranioplasty tara tale.

• Sogo ni icurucuru

  Ena vakacavari na veisele ni sa sogo na kena icurucuru, e vakavuqa ni rua se tolu na ibinibini. Ke sega ni vakayagataki na iyaya ni cula, ena kau laivi na ivakamatei ni kuli ni yago ni oti na kena vakabulai vakatikina (ni oti e 7 na siga mai na veisele).

Na cava ena yaco tarava?

• Vakadidike ni Vakasama

  O na vakau ki na rumu ni veivakabulai ni oti ga na veisele, o na yadra mai kina. Era na dau raici iko vakavoleka na nasi ni rumu ni veivakabulai, vakabibi ena nomu kila na ka, na ligamu kei na kaukauwa ni yavamu, ka vakakina na icegu, na dra kei na ivakatagedegede ni uto.

  Ni o sa yadra vakalevu cake ka tudei sara, o na tokitaki ki na tabana ni dependency cecere se dua na imocemoce dikevi voleka ena tabanalevu ni neurosurgery, ka na rawa ni dikevi vakavoleka na nomu ituvaki me baleta na 24-48hrs. Na veivanua oqo era sa vakarautaka tikoga na vakadidike voleka kei na veiqaravi ni qaseqase sa vakavulici vakalevu.

  Na imatai ni 24 na auwa ni oti na veisele e matataka na gauna e rawa ni drodro kina na dra ni oti na veisele. Ena lewai vinaka tu na nomu dra ka na vakaraici vakavinaka sara na ivakatagedegede ni nomu vakilai koya. Ena so na gauna ena rawa ni vakayagataki e dua na monita me vakarautaki kina na veivakasaurarataki ena loma ni nomu qavokavoka. Na CT se MRI e dau vakayacori ena siga ni oti na veisele me vakadeitaki kina ni sa vinaka na veika. Ni o kila vinaka ka tudei, o na lesu tale ki na nomu rumu tudei.

• Mosi kei na Nausea ni Postoperative

  E dau yaco vakalevu na mosi ni ulu malumalumu, ia e dau yaco na mosi kece ni oti na cakacaka e namaki. Ena otataki na wainimate ni mosi me baleta na ka oqo. Ena rawa talega ni yaco na lomaocaoca kei na lululu, ena vakayagataki tale ga ena wainimate oqo.

• Veiqaravi ni matanivola

  Ena ubi na icula ena dua na isulusulu, ka so na gauna e dau vauci ena dua na ivau ni wai. E dau dikevi, samaki ka vakadodonutaki na mavoa ni oti e 3 se 4 na siga mai na veisele. E dau kau laivi na ivakatakilakila oqo ni oti e 7 se 8 na siga ni oti na veisele. Me na mamaca tu ga na mavoa ena imatai ni 2 na macawa ni oti na nomu veisele.

• Veisosomitaki ni Wai kei na Kana

  Ena otataki na wai e sega ni vakaiyauyau ena gauna ni veivakabulai taumada ka tomani tiko me yacova ni o yadra vakavinaka ka vosota e dua na iwiliwili veiganiti ni wai e gusu. Ena imatai ni vica na siga, ena dikevi vinaka na vakayagataki ni wai kei na kena vakayagataki na wai, ni na sega ni yaco na tubu ni mona.

• Veisau ni lomada

  Na veisele ni mona e dau veivakaocai, vakayago se vakasama. E dau matau me da yalolailai ka oca me vica na siga ni oti na veisele. Na vakawelewele ni yalo oqo e sega ni dodonu me vakatarai me tarovi na ivakarau vinaka ni bula kei na lesu tale ki na itaviqaravi e dodonu me vakayacori.

• Vakacegui

  Na levu ni gauna e vakayagataki e valenibula ena rairai duidui vei ira yadua na tauvimate, ka na vakatau ena ituvaki o a sotava kina e dua na craniotomy, ka vakakina na nomu bula ni oti na nomu cakacaka. Na veivakacegui e tuvanaki me veitaratara kei koya e tauvimate, nodra matavuvale, ka vakakina na dauveisorovaki vuniwai, vuniwai ni veiqaravi vakacakacaka, vakailesilesi ni nasi, kei na vakadidike. Eso na tauvimate era na rawa ni vakacegui i vale, ia eso tale era na gadreva e dua na gauna ni veivakabulabulataki e sega ni vakaiyalayala me vakavinakataki kina na kedra isau ka me rawa ni ra lesu tale ki vale.

Na cava ena yaco niu sa vakacegui mai valenibula ni oti na veisele ni mona?

Ke se qai toso tiko ga na leqa ni vakasama ni oti na veisele, e dau gadrevi vakalevu na gauna ni veivakabulabulataki me rawa kina ni o vakavinakataka cake. Kevaka e sega o na rawa ni vakacegui i vale.
Na nomu GP e dodonu me dikeva na nomu mavoa ni oti e 4 na siga mai na nomu vakacegui. Keitou na vakasalataki iko ena gauna mo kau tani kina na nomu staples ena nomu veisele ni GP se mai na Precision Neurosurgery vakatovotovo ni nasi (oqo e dau 7-8 na siga ni oti na veisele). E sega ni dodonu mo sainitaka se vakadinadinataka e dua na ivolatukutuku vakalawa me yacova ni ko sa raica na nomu GP. Ena gadrevi mo taura rawarawa me 6-8 na macawa.

Me vakalekalekataki, mo saga mo cakava e dua na auwa ni vakaukauwa yago malumu, me vaka na taubale, ena veisiga. O na railesuvi ni oti e 6-8 na macawa mai vei ira na nomu dauveivakasaurarataki. Mo kakua ni draivataka e dua na motoka, vakayagataka na misini bibi, se lesu tale ki cakacaka me yacova ni sa solia vei iko na nomu itokani na toso ki liu.

Na talemuria cava e gadrevi?

Ena railesuvi iko na nomu dauveivakasaurarataki ni oti e 6-8 na macawa ni oti na nomu vakasuka, ia ena raici iko totolo kevaka e tiko eso na leqa. Ena gadrevi mo raica wasoma na nomu GP ena gauna o ya, me rawa ni dikevi na nomu mavoa me baleta na ivakatakilakila ni mate, ka rawa ni veisautaki na nomu wainimate.
Ni bera ni ko lesu mai mo raica na nomu cudrucudru, ena rawa ni tuvanaki e dua na CT se MRI. Oqo ena vakatau ena nomu ituvaki.

E dodonu mo veitaratara tikoga kei na Precision Neurosurgery Registered Nurseed, ka solia vua e dua na kauwai.

Na veisautaki ni rarama kei na/se chemotherapy ni oti na veisele ena rawa ni vakaturi me tubu kina na mate. O na dau vagolei vua e dua na vuniwai ni neuro-oncologist kei na dua na daunivakadidike ni rarama me baleta na nodra vakasama kei na veiqaravi.

Na kena rawati vinaka na veisele ni tubu ni mona e gadrevi kina me rau torova na tauvimate kei na nodratou matavuvale na gauna ni veivakacecani kei na veivakabulai ka yavutaki ena kena kilai vakavinaka na cakacaka oqo. Oqo ena tomani ena kena rawati na nomu dauveiqaravi, vakatovotovo nasi, GP, kei ira na kenadau tale eso ni veiqaravi me solia vei iko na ivakasala, itukutuku kei na veidusimaki. E rawa ni yaga vakalevu na ilawalawa veitokoni ena nomu vukei iko mo sotava na gauna dredre oqo, ka rawa talega ni yaga sara vakalevu na nomu vakasama.

Na cava soti na noqu idusidusi ni veivakacegui ni oti na craniotomy?

Na ivakasala ni veivakacegui oqo ena duidui me vaka na ituvaki ni nomu ituvaki, na mataqali craniotomy cava a vakayacori, kei na nomu vuli ni oti na cakacaka. Na nomu ivakasala vakaitaba kei na Precision Neurosurgery Registered era na solia vei iko na ivakasala matata ka dodonu me muri.
Na idusidusi oqo era idusidusi ni craniotomy patient ' 'ivakatautauvata':

E dina ni levu na tauvimate era na vakacegui i vale ni oti na nodra veisele, eso era na rawa ni yaga ena dua na gauna ni veivakabulabulataki e tauvimate, ia eso tale era na rairai vakau ina dua tale na mataqali vale ni veiqaravi vakavuniwai se veiqaravi vakavuniwai. Eso na tauvimate era na yaga mai na veiqaravi e tomani tiko (me vaka e dua na tauvimate se tauvimate e tauvimate) mai vua e dua na dauveivakasaurarataki ni yago, vuniwai ni cakacaka, se vuniwai ni vosa.
O sa vakauqeti mo tuva e dua na ituvatuva dau veisau me baleta na nomu bula vinaka, ka dodonu mo cakacaka vakamalua ka tudei me vakalevutaka na nomu vosota vakayago kei na vakasama.

Ena imatai ni macawa e vale, e dodonu mo vakacegu ka veitosoyaki ga ena lomamu. Na kena laveti cake e dua na ka e sivia na 2-3 na kilokaramu ena yalolailai ena imatai ni rua se tolu na vula. Ena imatai ni vica na vula ni oti na veisele, e dau matau me da oca ka dodonu mo vakacegu vakawasoma.

Ena veisautaki na nomu isulusulu ni oti e vica na siga mai na veisele, ka rawa ni kau tani ena dua na macawa se sivia. Ni sa sega ni gadrevi na isulusulu, sa rawa mo dara e dua na isala savasava se sikavu me yacova ni sa tubu tale na ulumu. Na ivakatakilakila oqo e dau kau laivi ena 7-8 na siga ni oti na op.

E rawa ni o sovaraka ka savata vakamalua na ulumu ena shampoo, ia e dodonu mo mamaca tiko ga na nomu mavoa ena imatai ni 2 na macawa ni oti na veisele. Na sala vinaka duadua me caka kina oqo oya me daramaki e dua na isala ni sovaraka. Levea na ivoli ni ulumu me vaka na mousse se gel, ka vakakina na roka ni ulu kei na perms me 2 na vula ni oti na veisele.

Na taubale e vakatovotovo vinaka duadua me caka ni oti na veisele ni mona. Tekivuna e dua na parokaramu ni taubale ena ikarua ni macawa mo lesu tale ki vale ka vakalevutaka na gauna kei na yawa ni veimacawa. Saga mo 1-2 na auwa ena dua na siga ena qele raraba ni oti e rua na vula.

E dodonu mo kua ni vodo basikeli se cici me rua mada ga na vula. Na itaviqaravi tale eso e dodonu me veivosakitaki vata kei na nomu kaukauwa se na Precision Neurosurgery Registered Nurse.

E rawa ni o tomana tale na itaviqaravi ni veiyacovi ni o logavinaka, ia me kakua ni kaukauwa sara oqo ena imatai ni vula se sivia ni oti na veisele.

E dodonu me veivosakitaki na draiva kei na nomu kaukauwa ni draiva, ni duidui na idusidusi oqo mai na dua na yasana ki na dua tale, vakakina mai na tauvimate ki na vosota.

Sa vakadeitaki tu na katubaleka ni sui a buli me vakayacori kina na nomu veisele ena dua ga na ivau lalai se so na peleti kei na sikirini. Na iqaqalo se peleti oqo e taura matua vinaka tu na sui, ia e dau taura e 12 na vula me rawa kina ni toso na katubaleka ni sui ki na qavokavoka vakavolivolita ena tubu ni sui vou ena loma ni vanua qiqo.

E rairai ni na soli vei iko na wainimate ni vakasavasavataki, ka na soli vei iko na ivakasala matata me baleta na balavu ni gauna o gadreva mo taura kina, kei na sala mo vakalailaitaka ka tarova kina ('wean') ira. Na wainimate vakaoqori e rawa ni baleta na:

• Mosi
• Lomaocaoca
• Vakalailaitaki ni tubu ni mona
• Tarovi ni veivakasaurarataki
• Tarovi ni ulcer ni kete

Na cava na "kena ivakarau" ni oti na craniotomy ni tubu?

Oqo na leqa era dau sotava e levu na tauvimate, e sega ni kena ibalebale ni cala e dua na ka bibi:

• Mosi ni ulu: oqo e dau tiko e veisiga me so na diqiri, ka rawa ni toso tiko me vica na macawa. Era na veisau ena nodra vanua, na itovo ni bula kei na kena bibi ni vakabulai na sui kei na kuli ni yago.
• Mamada: e dau yaco vakalevu oqo, ka tubu baleta ni sa musuki na kuli ni yago. E dau lutu sobu na vanua ni mamada ena vica na macawa ina veivula, ia ena so na gauna e sega ni yali vakadua.
• Vakatabakidua: e dau vakaleqai tu oqo ena vica na macawa ki na vica na vula ni oti na craniotomy. E dau matau me kunei na dredre ni vakanamata ki na itavi eso; o na gadreva beka mo wilika tale na itukutuku me rawa ni o maroroya. Na ivakatakilakila oqo e dau vinaka cake ena kena gauna.
• Veilecayaki ni yalo (sega ni dodonu): o na sotava beka na lomabibi, tagi ni sipeli, nuiqawaqawa, kei na yalomatua ni rorogo se tamata ena veivanua osooso. Tovolea mo vakacegu ka kua ni vakawelewele. Vakayagataka vakalevu na gauna vakanomodi. Kevaka e tiko na nomu leqa levu ena ivakatakilakila oqo ka sega ni rawa ni vakacegu, qiriti keimami ka keitou na tuvanaka mo raica e dua na Vuniwai ni Veiqaravi Vakavuniwai mo ciqoma kina eso na iwalewale me caka kina.
• Oca kei na oca: era sa rui matau, ka toso cake vakamalua. Ni o sa tekivuna e dua na parokaramu ni taubale wasoma, o na tekivu vakila e levu cake na igu.

E dau matau me taura e 3 na vula ni bera ni o vakila tale na "vinaka". Vakacegu vakalevu ena siga ka kania na kakana bulabula. Kua ni gunu vakalailai ena gauna oqo. Mo yadra ena nomu gauna ka moce vakalevu. Ena vakaleqai sara vakalevu na nomu kaloko e loma ni o valenibula, ena taura e dua na gauna mo lesu tale kina.

Na cava mo vakaraitaka vei ira na ivakatakilakila se na Precision Neurosurgery Registered Nurse ni oti na veisele?

• Sa tubu cake tikoga na mosi ni ulu ka sega ni vakacegui ena wainimate ni mosi
• Katakata (katakata levu) se batabata
• Vuce se tauvi mate ni mavoa (damudamu, tubu cake na mosi se malumu)
• Na drodro ni wai mai na mavoa, se dua na katuba ni mavoa ni sa kau tani na iyaya ni vakayagataki
• Veirauti (veivakasaurarataki) se malumalumu ni sipeli
• Na yalo se yavala e matamu, ligamu se yavamu
• Malumalumu se mamada
• Moce
• Leqa ni veiraurau se taubale
• Lomaocaoca se lululu
• Mosi ni masela ni bulumakau se serena
• Lekaleka ni icegu
• Dua tale na kauwai

Na cava na isau ni veisele?

O ira na tauvimate vakaitaukei era sele tiko era na vakayagataka eso na ilavo e sega ni taga.
Ena soli e dua na vosacavuti me baleta na veisele, ia oqo e tuvanaki walega. Na iotioti ni ilavo e saumi ena rairai duidui mai na iwalewale e dau vakayacori, cakacakataki, veika vakamisini kei na so tale. Era sa vakasalataki na tauvimate me ra veivosaki kei na nodra itaukei ni inisua ni bula vakaitaukei kei na Medicare me vakadeitaki kina na levu ni ilavo e sega ni saumi.

Ena vakacurumi na akaude duidui o koya e taukena na ivukevuke, kei na ivukevuke ni imocemoce ni valenibula e dau vakayagataki vakalevu. Na vakayagataki ilavo vakavuniwai e rawa ni vakamalumalumutaki na ivakacavacava (e dodonu mo tarogi nomu dauniyau).

E dodonu mo kila vinaka na isau ni veisele ni bera ni o toso ki liu, qai dodonu mo veivosakitaka na taro kece kei na nomu vuniwai.

Na cava na iwalewale ni veivakadonui?

O na kerei mo sainitaka e dua na fomu ni veivakadonui ni bera na veisele. Na fomu oqo e vakadeitaka ni o kila vinaka na digidigi kece ni veiqaravi, vakakina na veika rerevaki kei na yaga ni veisele. Ke o sega ni vakadeitaka, e dodonu mo kerea eso tale na itukutuku ka sainitaka ga na fomu ni o sa lomavakacegu.

Taro dau tarogi wasoma me baleta na veisele ni tubu ni mona

• Na cava ena yaco ena gauna o vakacurumi kina?

  Era dau curu i valenibula na tauvimate ena siga sa oti, se ena mataka ni veisele. Ena ituvaki eso na veivaqaqai (vakadikevi kei na so tale) se veivakasalataki e gadrevi mo vakacurumi ena vica na siga ni bera na veisele. Ni o curu yani ena dikevi iko e dua na vuniwai kei na nasi. Na vakatovotovo ni dra kei na so na gauna e dau vakayacori e dua na ECG me vakadeitaki kina ni o sa veisele. O na sotavi ira tale ga na dauveiqaravi ni vakatasuasua ni bera na nomu veisele.

• Sa tukuni vei au ni'u na gadreva e dua na Vuni se BrainLab Scan. Na cava oqo?

  E dau vakayagataki vakawasoma na vakadikevi ni vuni mai vei ira na kaukauwa ni vakayagataki me vukei ira me ra vakatakila na vanua e tiko kina e dua na tubu. Oqo ena taqomaki vinaka kina na nomu veisele.

  Se ena siga sa oti se ena mataka ni veisele o na vakadikevi kina na nomu mona, e dua na CT se dua na MRI. Na itukutuku oqo e vakavodoki ki na dua na kompiuta ena vale ni cakacaka me rawa ni vakavurea kina e dua na iyaloyalo tolu na kena ivakarau ni ulumu kei na mona ka rawa ni veisemati vakavinaka kei na nomu mona dina ena gauna ni veisele.

  Na ivakatakilakila lalai ni dela ni vanua e vakatokai na 'isasaoro' era sa tao tu ena yadre kei na kuli ni ulu. Ena gadrevi me toroya e dua na iwiliwili lailai ni ulu me vakadeitaki kina ni ra veitaratara vakavinaka na kuli ni yago ka kakua ni lutu tani. E dau tu ga na ivakatakilakila me yacova na veisele ka 'laurai' kina na kompiuta. E bibi mo kua ni taura laivi na isoro se savata na ulumu ni bera ni veisele, ni na rairai lutu tani.

• Sa vakaturi e dua na biopsy. Na cava oqo?

  Na biopsy sai koya na kena kau laivi e dua na tiki lailai ni yago ni tubu. E dau dikevi na ivola oqo ena dua na vakadikevi ni waiwai mai vua e dua na dauvakadidike ni matata, qai dau caka na kena kilai dodonu.

  Ena gauna e sogo kina na biopsy, e dua na qara lailai ('burr hole') e caka ena qavokavoka ena kena vakayagataki e dua na vakatovotovo cecere. E tauri e dua na sabolo ni tiki ni yago ena kena vakacurumi e dua na iculaliga ena qara oqo ka curuma yani na tubu.

  Na biopsies sogo e rawa ni caka ena dua na anesthetic raraba se na anesthetic ni vanua. E dau taura e dua na auwa na kena cakacakataki. Na kuli ni yago e mavoa e dau mavoa vata ka tubu lesu tale na sui ena qara lailai ena qara ni qavokavoka ena vica na vula mai oqo.
  Na biopsy dola ni am e vakaibalebaletaki ki na craniotomy. E dau vakayacori e dua na craniotomy (raica e ra) ni bera ni tauri na sabolo ni tubu. Ena so na ituvaki e taqomaki vinaka cake mai na dua na biopsy e sogo.

• Na cava na kedrau duidui na tubu kei na cakacaka ni veivakamatei?

  Ena gauna ni veiqaravi ni tubu, a vakayacora o vuniwai e dua na craniotomy ka qai kauta laivi kece (se voleka ni taucoko) ni tubu ni bera ni vakaisosomitaka na qavokavoka ka vakavinakataka lesu na kuli ni yago. E sega ni dua na leqa e vakavuna na kena sa biu tu na maliwa lala ni oti na kena sa siviti.
  Na tubu ni tubu (vagalalataki vakatikina) e vakayacori ni sega ni taqomaki na kena kau laivi na tubu taucoko. E vica na ivakarau ni tubu ena rawa ni veiganiti kina na kena debulking. Kena ivakaraitaki, na tubu e rawa ni voleka sara, se curuma yani na vale bibi, me vaka na sala lelevu ni dra.

  Na vakatulewa me caka e dua na ivau lasu se na vagalalataki vakatikina e sega ni dau loaloa se vulavula. Ena rawa ni vakatau ena vica na ka, oka kina na nodra vakatulewa na dauveivakasaurarataki kei na vosota.

• Ena vakacava na balavu ni gauna ni veisele?

  E rawa ni taura vakalailai ga e dua na auwa na veisele, ia ena taura e vica na auwa. Oqo ena vakatau ena levu kei na itutu ni tubu, ka vakakina e vica tale na ka vakamisini. O na dau tiko ena rumu ni veivakabulai me dua na auwa se sivia ni oti ga na nomu yadra, ka na vica mada ga na auwa na nomu yawa mai na tabanalevu.

• Na cava au rawa ni namaka ni oti na veisele?

  O na yadra mai ena rumu ni veivakabulai ni valeniyaloyalo ni veisele ni oti ga vakalailai na veisele. O na vakau lesu ki na tabanalevu ni neurosurgery se tabana ni dependency cecere ni o yadra tiko.
  Ni o yadra mai na veisele o na rairai sotava na mosi ni ulu kei na lomaocaoca, e dau vakayagataki ruarua ena wainimate.
  Na icurucuru ena dau sogo ena tasia ena tasia (staples), ka na kau tani ena loma ni dua na macawa ni oti na veisele. Ena soli vei iko e dua na staple remover me rawa ni kau tani mai vei GP, ia ena so na ituvaki e rawa ni ra kau tani mai na Precision

• Nasi Volai ni Neurosurgery.

  Ena rairai sega ni logaloga vinaka na nomu mavoa me vica na macawa ni oti na veisele, ka sa dau yaco me vaka na kuli ni yago e wavokita na kuli ni yagomu me matalia ni sa tubu tale na mavoa kei na vakasama. Na vakanananu oqo e dau wali ena vica na vula ia e dau yaco tiko ga ena dua na gauna balavu.

  E dau yaco vakalevu na mosi ni ulu ni oti na veisele ni mona, qai dau taura e vica na vula me vakavinakataki. Na wainimate ni mosi malumu (me vaka na paracetamol) e dau rauta, ka dodonu mo veitaratara kei na nomu GP se Precision Neurosurgery Registered Nurse kevaka e dau tu ga na mosi ni ulu e dina ga ni vakayagataki na wainimate vakaoqo.

  Ena rairai mavoa na kuli ni yago kei na kuli ni yago e vakavolivolita me vica na siga. Ena rairai mavoa ka vuce na matamu, ia ena yaco na ka oqo ena loma ni dua na macawa se sivia. Sa tekivu me tubu tale na drau sa uludra ni oti ga na veisele, ka sa seyavu tale na sika (ka sa tu ena daku ni uluna) me dua na laini malumalumu sega soti ni laurai ni oti e 6-12 na vula.

• Me'u na taura lesu tale vakacava na noqu bula ki na 'ivakarau ni bula' ni oti na veisele?

  E rawa ni o savata vakamalua na ulumu ni oti e rua na macawa mai na veisele. E vakaturi mo vakayagataka e dua na ivakaboi malumu me baleta na ka oqo. E vakasalataki mo kua ni vakayagataka na iboro ni ulumu kei na icula ni ulumu me vica na vula nira na vakacudruya na icula ni ulumu.
  O sa vakasalataki mo kakua ni vuka tiko ni oti e dua na vula na nomu veisele, ena vuku ni kena rawa ni yaco na veisau ena idre ni vale kevaka e vo tu e ulumu eso na cagi ni oti na nomu veisele.

  E rawa ni o tomana tale na cakacaka ni rarama e loma ni vale kei na dua na parokaramu malumu ni vakaukauwa yago ena gauna ga o vakila kina ni o sa veirauti. Na totolo ni nomu lesu tale ki cakacaka ena vakatau ena ituvaki ni nomu cakacaka, ka vinaka cake mo veivosakitaka oqo kei ira na nomu dauveivakasaurarataki.
  O sa vakasalataki mo kakua ni veitaratara kei na qito me vaka na veivacu se rakavi me 12 na vula. Ena taqomaki mo tomana tale na itaviqaravi ni veiyacovi ni o sa vakila ni o sa rawata.

  E taqomaki vinaka na gunu alakaolo lailai, ia ena rawa ni o rawarawa cake ki na revurevu ni veisau ni vakasama ni alakaolo ni oti na veisele ni mona, ka sa tubu cake talega na nomu bulabula se tauvi mate kevaka o gunu vakalevu cake.