NA CAVA E DUA NA ANTERIOR DISKECTOMY (DECOMPRESSION) KEI NA FUSION?

Na anterior cervical discectomy (decompression) kei na fusion (ACDF) e dua na cakacaka e liu ni domona me vakamamadataka na idre ni spinal cord kei na/se nerves, ka vakakina me stabilise na sui ni sui.
E vakalekalekataki ki na 'ACDF', ka tu na matanivola yadua me baleta na:

NA CAVA ME'U NA GADREVA KINA E DUA NA ITERIOR CERVICAL DISCECTOMY (DECOMPRESSION) KEI NA FUSION?

Ena gadrevi na veisele ni sui ena levu na vuna. E dau vakayacori na veisele me qaravi kina na mate ca, leqa, veilecayaki ni sui ni sui, se tubu.

E dau vakayacori e dua na ACDF ena dua se sivia na vuna oqo:

1. Me qaravi na idre ni spinal cord (e vakavuna na kena vakacacani se vakacacani na disi, se dua tale na vuna e qiqo kina na spinal canal)
2. Me qaravi na veivakasaurarataki ena dua se sivia na waka ni spinal (e vakavuna e dua na disc prolapse se rupture, se foraminal stenosis se qiqo)
3. Me wali na veilecayaki ni sui ni siqeleti (mai na lolovira, arthritis, se leqa)

E dau vakaturi na veisele ni sa sega ni rawa na ivakarau tudei (wainimate ni mosi, na mosi ni icula, veiqaravi vakayago, icolacola ni domona kei na so tale), se kevaka e kaukauwa sara na ivakatagedegede ni spinal compression. Ke sega ni veilecayaki se leqa ni vakasama, na veisele e rawa ni imatai ni ivakarau ni veiqaravi e veiganiti.

NA CAVA SARA MADA E CALA ENA DOMOQU?

Na ikelimusu ni spinal kei na intervertebral foraminae era sa qara bony ena sui ni sui ka cicivaki kina na spinal cord kei na spinal nerves (na wakana) yadua. Era taqomaka na vakasama kei na spinal cord ena nodra vakarautaka e dua na sala taqomaki me ra lako kina. Ia ni sa vakalailaitaki sobu na levu ni qara oqo, sa lailai na vanua me baleta na spinal nerves kei na/se spinal cord, ka vakavuna na kena vakasaurarataki na vale oqo.

Na ivakatakilakila ni vakasama (na vakasama se spinal cord) compression e oka kina na mosi, mosi, kaukauwa, mamada, mamada ni vakanananu, kei na malumalumu. Na spinal nerves e lako yani ki na veiqaravi taucoko ni yago, ka na rawa ni rarama mai na ivakatakilakila oqo ki na veitikina tale eso ni yago. Me kena ivakaraitaki, na ivakarau ni vakasama ni cervical (pinched nerves e domona) e rawa ni vakavuna na ivakatakilakila ni tabana, liga, kei na liga.

NA ITUVAKI CAVA E RAWA NI VAKAVUNA NA VEIVAKASAURARATAKI NI NERVES SE SPINAL CORD?

Na ituvaki e rawa ni vakavuna na compression ni vakasama e oka kina na spinal stenosis, mate ni disi lolovira, dua na bulging se prolapsed intervertebral disc, bony balavu (osteophytes), se spondylosis (osteoarthritis ni sui). E dau laurai vata e rua se sivia na ituvaki oqo.

NA CAVA NA DISI KEI NA OSTEOPHYTES? ERA VAKAVUNA VAKACAVA NA LEQA ENA DOMOQU

E dabe na ivakatautauvata ni veibasai ena kedrau maliwa na sui yadua (uto ni sui) ena sui ni sui. Era vaka na dau vakadruka na kurabui ka rawa kina ni toso na sui e domomu. Na disi yadua e tiko kina e dua na mama kaukauwa e tautuba ni kakana (annulus fibrosis), kei na dua na iwase malumu e vaka na jelly e vaka na kena e loma (nucleus pulposis). Na draki e tiki dredre duadua ni disi, e semati kina na sui ni uto yadua. Na nuiqawaqawa malumu ka dreu ni disi e dau vakaosoosotaki na kurabui levu. Na wainimata e vaka na kena dresuka na annulus fibrosis, e vakavuqa ni imatai ni ka e yaco ena kena cakacakataki na disi. Na wainimata e vaka na wai ni mata e rawa ni vakavuna na mosi ni domona se sega na ligana. E yaco e dua na ivakaboi ni ivakarau ni bula (se na ivakarau ni yalewa) ni dro tani mai na nukleus pulposis mai na kena itutu ka tubu ki na ikelimusu ni spinal, ena so na gauna e dau biu na vakasama se spinal cord.

Ena mate ni disi e sega ni vakaiyalayala se ivakatakilakila ni ilokoloko ena kedrau maliwa na idre ni ligamu, e vakavuna na kena daramaki na disi, ka na rawa ni vakavuna na kena vakasavasavataki. De dua e tiko tale ga na vanua ni osteoarthritic ena nomu sui ni sui. Na lolovira kei na osteoarthritis oqo e rawa ni vakavuna na mosi, mamada, mamada kei na malumalumu mai na veivakasaurarataki ni spinal nerves kei na/se spinal cord.

Na Osteophytes era sa sega ni matau na kaukauwa vakasisila ka tiki ni iwalewale ni lolovira se vakamuria e dua na disi balavu ni vakayagataki ilavo. Na ikuri ni sui oqo e rawa ni vakavuna na spinal stenosis ka vakakina na intervertebral foraminal stenosis, ka yaco kina na compression ni spinal cord kei na/se spinal nerves.

VAKACAVA NA LEQA KEI NA VEILECAYAKI?

Ni sa rui rawarawa na domona (me na vakayacori na kena itavi), ena rawa ni mavoa bibi. Na leqa levu e rawa ni vakavuna na kena kavoro se veivakayalolailaitaki na sui ni ivakarau ni yago. Ena rawa tale ga ni vakacacani na spinal cord ena dua na mavoa levu. O ira na tauvimate e tiko kina na fractures kei na/se veivakacacani, vakabibi na veivakacacani ni spinal cord, e dau gadrevi kina na veisele me vakacegui kina na idre ni spinal cord ka vakadeitaka na sui ni sui.

Na veilecayaki ni domona ena rawa ni vakavuna na mosi ni domona kei na neural compression. Oqo e rawa ni vu mai na leqa, rheumatoid se osteoarthritis, tubu se mate. E dau yaco wasoma na veilecayaki me veiseletaki na kena vakatabakiduataki.

NA CAVA NA KA E RAWA NI YACO ENA DUA NA ACDF?

E rawa ni tiko e vica na ka e rawa ni caka ki na DUA NA ACDF, vakatau ena kemu ituvaki yadua. Oqo e oka kina na:

1. Wainimate ni mosi. E vica na wainimate e rawa ni yaga me mosi. Oqo e oka kina na ivakatagedegede ni opioid kei na mata ni analgesic sega ni opioid, na me sela ni stabilising kei na anticonvulsants, ka vakakina na Pregabalin. Ena rairai veiganiti na veiqaravi vakavuniwai me vaka na wainimate ni Ketamine ena so na ituvaki.
2. Na icula ni kaukauwa. Na anesthetic ni vanua e rawa ni vakacurumi ki na kuli ni domona, ena ruku ni CT ni veidusimaki, wavokita na nerve compressed. Oqo e kilai talega me dua na 'buloko ni foraminal'. Era dau yaga vakalevu na tauvimate ena iwalewale oqo, e rawa tale ga ni lokuyarataki se levei na veisele ena so na gauna. E ka ni rarawa, ni yaga e rawati mai na iwalewale oqo e dau vakalekaleka ga, ka dau sega ni dau vakaosoosotaki ni oti e vica na siga, macawa, se so na vula. Na iwalewale oqo e dua talega na iyaya ni veivaqaqai totoka, vakabibi ni vakatura na MRI ni vakadikevi ni nerves e compressed ka na vinakata na nomu uto me kila na kaukauwa cava e vakavuna tiko na nomu ivakatakilakila.
3. Veiqaravi vakayago. Oqo e oka kina na veisausaumi, osteopathy, hydrotherapy kei na masia.
4. Veisautaki ni itaviqaravi. Ena so na gauna, mo veisautaka ga na nomu itaviqaravi ni vanua ni cakacaka kei na veivakamarautaki, me levei kina na veilaveti bibi kei na toso ni domona se liga, me rawa kina ni yaco vakatotolo na iwalewale ni veivakabulai.
5. Eso tale na iwalewale ni veisele. Oqo e oka kina na foraminotomy, posterior cervical decompression (laminectomy) ena se sega ni fusion, kei na dua na kena isosomi ni disi buli (ka kilai talega me arthroplasty). E dodonu mo veivosakitaka na veisotari oqo, vata kei na veika rerevaki kei na yaga, vata kei na nomu vakadomoiduitaki.

NA CAVA NA INAKI KEI NA YAGA NI VEISELE?

Na inaki levu duadua ni veisele ni sui ni siqeleti ni ivakarau ni yago me rawa ni o vakila kina na vinaka ni yagomu. Oqo e oka kina na vakacegu ni mosi, mamada, tataivatia kei na malumalumu; na vakalesui mai ni cakacaka ni vakasama; tarovi ni kena sega ni matau na sui ni sui; vakadodonutaki ni spinal deformity (ka na rairai mosimosi).

Na inaki, kei na yaga ni dua na ACDF e rawa ni oka kina na:

• Vakacegui ni mamaroroi ni neural
• Mosi e veivakacacani
• Vakalailaitaki ni wainimate
• Tarovi ni ca
• Na tudei ni sui kei na taqomaki ni spinal cord kei na nerves mai na veivakacacani

E kena ivakarau me vakavinakataka cake na ivakatakilakila ni oti na veisele oya na mosi ni liga. E dau vinaka cake na mosi ni domona kei na mosi ni ulu ia e sega beka ni (ena so na gauna e rawa ni ca sara). Na ivakatakilakila e tarava me vakavinakataki cake e vakavuqa ni malumalumu. Ia, ena sega ni lesu tale mai vakatabakidua na nomu kaukauwa. Na vakatorocaketaki ni kaukauwa e dau yaco ena veimacawa kei na vula. Na mamada se iculaliga e rawa ni vakavinakataka se sega ni vinaka cake ena veisele, ena vuku ni dina ni vakasama e dau vakamalumalumutaki na wa ni vakasama ka rawa ni vakasaurarataki (e rawarawa cake me vakacacani vakalevu cake mai na veika tale eso ni nava). Na mamada e rawa ni taura e 12 na vula me vakavinakataki cake.

E rawa ni yaga vakalevu na veisele ena vakatau ena levu ni ka e yaco. Ena tukuna vei iko na nomu dauveivakasaurarataki e dua na ivakatakilakila ni rawa-ka ena nomu kisi.

NA CAVA NA VEISAU NI VEISELE KEI NA KENA DUIDUI?

Na veisele ni veisau e veisele ni oti na iwalewale ni veisele ni spinal. Na iwalewale vakaoqori e rawa ni oka kina na cakacaka e liu kei na daku ni domona.

Na leqa e rawa ni yaco mai na veisele ni isema ni sui ni ivakarau ni matanivola e sau levu cake sara mai na kena ivakarau taumada. Oqo e vu mai na vica na ka. E dredre tale ga me vakacegui na mosi kei na kena vakalesui mai na cakacaka ena veisele ni kena vakavoui. Sa ka bibi me kilai tiko ni na rawa ni sotava na mosi ni domona balavu sa vakalevutaki cake ena veisele ni kena vakavoui. Raica me kila vinaka na nomu vucesa, vakabibi ke o sele tiko.

NA CAVA E RAWA NI YACO KE SEGA NI VAKAYACORI NA VEIQARAVI?

Kevaka e sega ni qaravi vakavinaka na nomu ituvaki (ka so na gauna kevaka sara mada ga e vakakina), ena rawa ni oka ena kena isau na:

• Mosi e tomani tiko
• Paralasi/malumalumu/mamada
• Leqa ni cakacaka (malumalumu, maqosa ni motoka kei na veivakacokotaki)
• Leqa ni taubale kei na veiraurau

NA CAVA E RAWA NI YACO ENA DUA NA ACDF?

E dau taqomaki vinaka na veisele qai sega ni dau yaco vakalevu na leqa lelevu. Na madigi ni dua na leqa lailai e lailai sobu mai na 3 se 4%, ka lailai sobu mai na 1 se 2%. E sivia ni 90 na pasede na tauvimate e dodonu me sotava na nodra veisele ka sega ni leqa. Na iwiliwili ni leqa e duidui mai na dua na vuniwai ki na dua tale na vuniwai ki na dua tale, ka qai vakasamataki tale e dua na ikarua ni vakasama ni bera ni vakayacori na veisele.

Na veika rerevaki ni dua na ACDF e oka kina (ia e sega ni yalani walega kina):

• Sega ni yaga na ivakatakilakila se me tarova na kena ca
• Vakacacani ni mosi/malumalumu/mamada
• Mate
• Na dra e mavoa e gadrevi kina na veisele vakatotolo me vakamamadataki kina na idre
• Cerebrospinal wai (CSF) turu
• Veisele ena ivakatagedegede cala (e sega ni dau yaco oqo, me vaka ni dau vakayagataki na rarama ni X ena gauna ni veisele me vakadeitaki kina na ivakatagedegede)
• Na soli dra, e sega ni dau yaco vakalevu ena veisele ni sui ni sema ni ivakarau ni bula
• Mavoa ni Oesophageal (drodro ni kakana bitu kakana), e dua na leqa e sega ni dau yaco vakalevu
• Domo ni Hoarse
• Vakaotia na dredre
• Mata ni Droopy (buli ni horner)
• Druka ni semati, yavala, se cala
• Recurrent disc prolapse se nerve compression
• Na veivakacacani ni vakasama (malumalumu, mamada, mosi) e dau yaco ena lailai sobu mai na 1%
• Quadriplegia (liga paralase kei na yava)
• Incontinence (yali ni ivau ni bure/na iqaqalo)
• Veivakaduiduitaki (yali na veivakaduiduitaki)
• Sega ni vakayagataki na fuse/pseudoarthrosis (na ka e rawa ni yaco vei ira na dauvakatavako kei ira era >1 vakatui)
• Mosi tudei
• Veilecayaki (ena gadrevi beka me veisele tale)
• Stroke (yali ni toso, vosa kei na so tale)
• Mate ni ivakatagedegede voleka (raica e ra)

NA CAVA E RAWA NI VAKALEQAI KINA NA ANESTHESIA KEI NA VEIKA RARABA NI VEISELE?

E taqomaki vinaka tu ga na noda dau vakaleqai ira na tamata, e sega ni dua na ka e rawa ni yaco kina e dua na leqa levu.

E taqomaki vinaka tu ga na noda dau vakaleqai ira na tamata, e sega ni dua na ka e rawa ni yaco kina e dua na leqa levu. Na mataqali veisele kece e tiko kina na veika rerevaki eso, e vuqa vei ira era sa volai tu ena lisi e ra:

• iVakatakaraka bibi ('keloid')
• Kavoro ni mavoa
• E dau vakayagataki na waigaga
• DVT ('na kalasi ni bula vakailavo ')
• Pulmonary embolism (vakatuku ni dra ena yatevuso)
• Mate ni serena kei na tikidua ni wai
• Mavoa ni vakasama ena liga kei na yava
• Mavoa ni mata se bati
• Infarction ni myocardial ('kaukauwa ni uto')
• iTovo
• Yali ni bula
• Eso tale na leqa dredre

NA CAVA E VAKAIBALEBALETAKA NA VEISELE?

E levu na tauvimate era vakacurumi ena siga vata ga era veisele kina; ia eso na tauvimate era sa curu ena siga sa oti. O ira na tauvimate era vakacuruma na siga ni bera na veisele e oka kina o ira era: vakaitikotiko ena veiyasana ni vanua, veiyasana, se veimatanitu tani; e vereverea na kena ituvaki vakavuniwai se ra taura na wainimate ni vuti ni dra se na wainimate ni kuita; e gadrevi kina na veivaqaqai tale ni bera na nodra veisele; se ra sa imatai ena lisi ni cakacaka ni siga. Ena soli vei iko na ivakasala me baleta na gauna mo muduka kina na kana kei na gunu ni bera ni o curu.

E kena ivakarau mo na tiko e valenibula me 1-2 na siga ni oti na nomu veisele. Ena soli vei iko na idusidusi me baleta na vakatatabu vakayago ena vakayagataki ni oti na veisele, kei na sala mo qarauna kina na nomu tavoya

Ena tauri na rarama ni domomu ena gauna ni veisele me vakadeitaki kina ni sa semati tiko na ivakatagedegede dodonu ni spinal, ka vakakina me vakavinakataka na kena vakatikori na iqaqalo, sikirini kei na peleti. Sa ka bibi sara mo tukuna vei keitou kevaka o bukete se nanuma ni o rawa ni bukete, ni na rawa ni vakacacana na gone e se bera ni sucu mai na X.

E duidui sara na kedrau duidui na tauvimate ena vuku ni ka e yaco mai na veisele, vakakina na gauna e tauri me vakalesui mai kina. Ena soli vei iko na idusidusi me baleta na vakatatabu vakayago, vakakina na nomu lesu tale ki cakacaka ka tomana tale na itaviqaravi ni veivakamarautaki. Mo kakua ni draivataka e dua na motoka se vakayagataka na misini bibi me yacova ni o vakaroti mo cakava vakakina mai vei iko na nomu lori.

E sega ni dodonu mo sainitaka se vakadinadinataka na ivolatukutuku vakalawa me yacova ni ko railesuva na nomu GP ni oti na cakacaka, me vaka ni dau vakasosataki na nomu vakasama ena so na gauna na anesthetic.

E dua na leqa bibi e baleta na spinal fusion o ya ni ena kena semati na ivakatagedegede ni sui, na kena vakalevutaki na lomaocaoca e biu ki na ivakatagedegede e cake kei na ruku ni ivakamacala. Oqo ena vakalevutaka na kena rawa ni yaco na itovo lolovira ena ivakatagedegede oqo, o koya gona, ena rawa ni o gadreva tale mo veisele ena veisiga ni mataka. Na rerevaki ni ka oqo e nanumi ni 3% se lailai ena dua na yabaki. E dodonu mo veivosakitaka tale na leqa oqo kei na nomu ivakarau ni bula.

Na veiyacovi ni sui ni loma ni ivakarau ni yago ena kena sega ni toso na domona, e vakabibi ni kena vakalairoro ki liu na domomu ka ki muri. Me dua na ivakatagedegede ni fusion, na yali ni toso oqo e dau laurai vakalevu (kevaka sara ga). E dau lailai ka matata ni yali na toso ni oti e rua na ivakatagedegede ni fusion, ka levu cake na kena yali na toso ni oti e tolu se va na ivakatagedegede ni fusion.

NA CAVA MO TUKUNA VUA NA VUNIWAI NI BERA NA VEISELE?

• Sa ka bibi mo tukuna vei nomu vuniwai kevaka o:
• Tauvi mate ni dra se tauvi dra
• Sa bau tu na dra ena yavamu (DVT se titobu venous thrombosis) se yatevuso (pulmonary emboli)
• Era taura tiko na aspirin, ivalu se so tale na anticoagulants, se dua tale na ka (eso mada ga na ikuri ni wai vakavuniwai) ena rawa ni vakalailaitaka na nomu dra
• Vakaukauataka na dra
• Me dua na ka e dau yaco
• Me dua tale na leqa ni bula

NA CAVA MEU CAKAVA NI BERA NA VEISELE?

Ni bera ni o veisele sa dodonu mo muduka na vakatavako, ka mo kakua ni vakatavako me 12 na vula mai muri (e vinaka cake mo muduka vakadua). Na vakatavako ena vakacacana na iwalewale ni veisobu kei na kena ca ni oti na veisele.
Ke o sa rui levu, e ka vakasakiti mo vakaitavi ena dua na parokaramu ni yali na bibi ni bera ni o veisele. Yalovinaka veivosakitaka oqo kei na nomu GP kei na duavata.
Ni bera na veisele, eda dau vakatura me rawa nida vakasamataka rawa e dua na vuniwai ni vakasama vakavuniwai. Oqo me rawa kina vei iko na kena ibulibuli vinaka duadua me veisele ka vakarautaki iko mo vakabulabulataki ni oti na cakacaka.
Me tarova na kena sega ni vinakati na dra ena gauna ni veisele se ni oti na veisele, sa ka bibi sara mo muduka na nomu taura na aspirin, kei na wainimate se wainimate tale eso ni sega ni vinakati na dra (vakacurumi ni dra) oka kina na wainimate ni wai ni vo toka e 2 na macawa ni bera na nomu veisele.
Ke o dau sotava na ivalu se so tale na antikogulants, o na rairai curu i valenibula ni vo e 3 se 4 na siga ni bera na nomu veisele. Ena mudu na nomu ivalu ena gauna o ya (ena taura e vica na siga mo na oti) ka na rawa ni tekivutaki ena mata ni vakatasuasua lekaleka me vica na siga. Sa na qai rawa ni tarovi oqo ena dua na siga se sivia ni bera na veisele. Na nomu vakavakarau kevaka e duidui na nomu kauti ira na meca vakatani ki na ka oqo, ena vakasalataka tale ga na nomu vuniwai ni veivaqaqacotaki kei na nomu vuniwai ni veivakasaurarataki.
E vinaka sara, mo taura e dua na zinc tebeleti ena dua na siga, tekivu ni vo e dua na vula me veisele, ka tomana tiko me tolu na vula mai oqo. Oqo e dodonu me vukea na kena vakabulai na mavoa.

AU NA GADREVA TALE NA VAKADIKEVA?

E vuqa na tauvimate era na tiko kina na X-rarama ni domona, ka vakakina e dua na CT scan kei na MRI. Ena so na gauna e dau vakayacori na 'dynamic' X-rarama se vakadikevi ni MRI ni sui ni cervical, ka ra tauri me vakalairoro ki liu ka ki muri; oqo me vakadeitaki kina na tiko kei na vanua ni dua na veilecayaki kei na spinal compression sega ni namaki ena dua na itutu.
Vei ira eso na tauvimate e tiko na veilecayaki me baleta na kena laurai se na kena dina se na disi e domona e sa nodra ivakatakilakila: vei ira na tauvimate oqori, na nodra dau vakadikevi na vakasama kei na/se dua na buloko ni nava ni vakasama ena rawa ni vakararamataka na leqa ni veivaqaqacotaki.
Kevaka e se bera ni dua na nomu MRI ni vo e 12 na vula me sivia na nomu veisele, se sa veisau sara vakalevu na ivakatakilakila ni nomu ivakatakilakila me tekivu mai na nomu MRI se qai oti toka ga oqo, sa na gadrevi me na tokaruataki na veivaqaqai oqo me vakadeitaki kina ni sega ni dua na ka veivakurabuitaki ena gauna ni veisele!

O CEI ENA VAKASAUVEISAU? O CEI TALE ENA VAKAITAVI?

Na veisele ena vakayacori mai na nomu kila na Precision brain spine kei na mosi center. Ena tiko e dua na ivukevuke ni veisele ka na tiko e dua na daunivakasala kila ka na vakatulewataka na nomu vakasama raraba.

E VAKACAVA NA CAKACAKA NI DUA NA ACDF?

Ena qaravi e dua na anesthetic raraba me vaka moce kina. Ena vakacurumi mai e dua na tavaya ni icegu ('endotracheal tube') ka na vakacurumi ka intravenous antibiotics kei na steroids ivakasausau (me tarova na mate kei na vakadomobula ni oti na cakacaka). Ena vakayagataki na gacagaca ni mavoa ni bulumakau ena gauna ni veisele me vakalailaitaki kina na kena vakatorocaketaki na dra e tu e yavamu.

Ena samaki na kulimu ena iwali ni anseptic ka so na anesthetic ena nomu vanua era na vakacurumi.

Na ikoti ni kuli ni yago e rauta ni 2-2.5cm ena yasa ni domomu. E dau horizontal ka rawa ni caka ki na imawi se liga imatau ni domona. Sa kasere sara na masela mamare ena ruku ni kuli ni yago. Sa qai vakayacori na vakasewasewani ena waqa ni domona, ena maliwa ni paipo ni kakana kei na bitu vakatagi ni cagi ena dua na yasana, kei na kena sa sega ni vaka na kena dra (e dua na sala levu ni dra ki na mona) ena yasana kadua.
Na ibinibini mamare ni tiki ni fibrous ('fascia') ka ubia na mata ni sui e vakasavi tani mai na vanua ni disi. E vakacurumi e dua na iculaliga ki na vanua ni disi ka vakayacori e dua na x-ray me vakadeitaki kina ni sa vakayagataki tiko na disi dodonu.

Sa qai vagalalataki na disi (discectomy) ena imatai ni musuka na uto ni annulus fibrosis (fibrous ring wavokita na disi) ka kauta laivi na nucleus pulposus (na uto malumu e loma ni disi). E vakayacori na vakasewasewani oqo ena kena vakayagataki e dua na iloilo ni wai se matailoilo ni veisele me vakalevutaki kina na matailoilo ('loupes') me veivuke ena kena raici na ikelimusu kei na vakasama.

E vakayacori na vagalalataki ni Disi ena kena vakayagataki vata na iyaya ni cakacaka digitaki. E dau kau tani na sui e voleka ni kena vakayagataki e dua na vakatovotovo totoka; oqo e vakayacori me vagoleya tale na vanua ni disi me baleta na kena e muri, me rawa ni taqomaki kina na spinal canal, ka vakatara na kena kau laivi na tubu ni sui ('osteophytes') ena daku ni vanua ni disi.

Na liga ni liga ('posterior longitudinal ni liga ') e mata ni spinal cord e kau tani vakamalua me rawa kina ni curuma na spinal ikelimusu me kauta laivi na iyaya ni disi ka rawa ni curuma na liga.

Na wakana yadua ni vakasama (kevaka e ganita) e kilai ka vakawabokotaki vakavinaka (oqo e kilai me 'rhizolysis').

Na vanua vo ni vanua e rawa ni vakaisosomitaki ena dua na bai ka caka mai na PEEK, kaboni kakana, se titanium. E dau vakasinaiti na bai ena iseru ni sui kei na ivakaboi ni tricalcium phosphate, se allograft (tauri mai na sui mai vei ira na tauvimate tale eso ena gauna e sosomitaka kina na sui ni duru kei na duru). Ena qai tubu na sui ena loma ni bai ka na duavata se se vakayagataka vata na sui ni uto (fusion). E dau taura e 12 na vula me taucoko kina na uto ni uto.

Ena so na gauna, ena vakayagataki talega na iyaya ni cakacaka (sikirini kei na dua na veleti) me vakaikuritaka na tudei ni sui.

E dua tale na X-ray e vakayacori me vakadeitaki kina na cage vakacegu, veleti kei na vakatikitikitaki ni sikirini, ka vakakina na ivakarau ni sui ni siqeleti.

E sogo na mavoa ena kena vakawaicalataki. Ena so na gauna ena rawa ni vakayagataki e dua na wai ni mavoa me rauta ni 24 na auwa ni oti na cakacaka.

NA CAVA ENA YACO NI OTI GA NA VEISELE?

E dau vakilai na mosi ni oti na veisele, vakabibi ena vanua ni malumalumu. E dau soli na wainimate ni mosi me vukea na kena lewai na mosi. Ni sa dau yaco vakalevu na tagi se mamada, ka dodonu me vakalailaitaki sobu ena dua na gauna, e dodonu me tukuni vei ira na nomu dauveivakasaurarataki.

E levu na tauvimate era sa yadra tiko ena loma ni vica na auwa ni veisele. E uqeti dina oqo me rawa ni tudei tu ga na veisoliyaki ni dra, me kua tale ga ni buli na dra ena yavana.

Ena rawa ni o gunu ni oti e 4 na auwa, ka dodonu mo kania e dua na iwiliwili lailai ena dua na siga e muri. E dau matau me da sotava na leqa ni oti na veisele, ka dau ca sara ena 2-4 na siga ni oti na veisele. Na leqa ni tilomi oqo e dau yaco tiko ena vica na macawa, ia ena taura e dua na gauna balavu.

Ena tiko vei iko na rarama ni X se dua na CT vakadikevi ena dua na siga se sivia ni oti na veisele, ka rawa ni vakacegui ki vale ni o logavinaka.

NA CAVA E YACO NI OTI NA NONA VAKADRODROI?

E dodonu mo sa vakarau tu mo vakacegui mai valenibula ni oti e 1-2 na siga mai na veisele. Na nomu GP e dodonu me dikeva na nomu mavoa ni oti e 4 na siga mai na nomu vakacegui. Kevaka sa vakawaicalataki na nomu isulusulu era na sega ni gadreva me kau laivi; kevaka e vakayagataki na staples sa na qai dodonu me ra kau laivi ena 12 na siga ni oti na kena op (vakavuqa mai vua e dua na nasi ena nomu valenivolavola ni GP se ena Precision Brain Spine kei na pain Centre).

Ena gadrevi mo taura rawarawa me 6 na macawa, ia e dodonu mo taubale me dua mada ga na auwa ena veisiga. 

Nanuma tiko ni levu na gauna e gadrevi me lesu tale kina na itaviqaravi e duidui vei ira kece na tauvimate. E dodonu me vakalailaitaki sobu na mosi ena veisiga. Na vakalevutaki ni igu kei na itaviqaravi era sa ivakatakilakila ni sa toso vinaka tiko na nomu vakabulai ni oti na cakacaka. Na maroroi ni ivakarau ni bula dodonu, na kakana bulabula ka veiraurau, ka vakadeitaka ni levu na vakacegu sa sala vinaka me vakatotolotaka kina na nomu bula.

Na ivakatakilakila ni mate me vaka na vuce, damudamu se na vakasavasavataki mai na kena tavaya, kei na katakata e dodonu me kau vakatotolo ki na nona vakasama na vuniwai.

Na ivesu ni domona tudei ('Aspen collar') e dau vakayagataki ga ena so na gauna ni oti na veisele. Ena vakaosoosotaki oqo me 6 na macawa kevaka e sega ni biu e dua na veleti ena gauna ni veisele (ena levei na peleti ena veigauna kece e rawa ni vakavuna na leqa ni tiloma). Ke vakayagataki e dua na veleti se sikirini ena veisele, ena sega ni gadrevi na icolacola. E sega ni rawa ni o draivataka e dua na motoka ni o dara tiko na icolacola ni icolacola, ka dodonu mo kua tale ga ni draiva me 2 na macawa ni oti na nomu veisele kevaka o sega ni daramaka tiko e dua na icolacola. E sega ni dodonu mo draivataka e dua na motoka se vakayagataka na misini bibi me yacova ni sa solia vei iko na nomu kaukauwa na toso ki liu.

O na railesuvi ni oti e 6-8 na macawa mai vei ira na nomu dauveivakasaurarataki. Me yacova na gauna o ya, e sega ni dodonu mo laveta cake na iyaya e sivia na 2-3 na kilokaramu, ka me kakua ni o vakaitavi ena veitosoyaki ni domona se liga.

Vakatavako kei na wainimate ni veivakacacani e vakaleqai kina na fusion. Me na levei na vakatavako me 12 na vula ni oti na veisele, ka rawa ni vakayagataki na wainimate ni veivakamavoataki me vica na macawa ena gauna walega ni oti na cakacaka.

E dodonu mo tomana tikoga na nomu daramaka tiko na nomu ivotavota ni TED me vica na macawa ni oti na veisele.
Na idusidusi matailalai ni kena vakau yani oqo:

NA CAVA MEU TUKUNA VEI NOQU VUNIWAI NI OTI NA VEISELE?

E dodonu mo vakaraitaka na nomu icurucuru ka dodonu talega mo raica na nomu GP kevaka o sotava e dua vei ira oqo ni oti na nomu vakacegu mai valenibula:
• Vakalevutaka na mosi ni liga se yavaqu, malumalumu se mamada
• Mosi ni domona
• Vakalevutaka na leqa ni tilomi
• Leqa ni nomu taubale se veiraurau
• Katakata
• Vuce, damudamu, tubu cake na katakata se kilakasamitaki ni tauvimate na mavoa
• Drodro na wai mai na mavoa
• Mosi se vuce ena masela ni bulumakau (ie. e ruku ni tekiduru)
• Mosi ni serena se lekaleka ni icegu
• Dua tale na ka e kauwaitaka

NA CAVA E YACO ENA VEISELE?

E rauta ni 90 na pasede na tauvimate era na yaga vakalevu ena veisele, e dau vakayacori oqo ena dua na gauna balavu.
E kena ivakarau me vakavinakataka cake na ivakatakilakila ni oti na veisele oya na mosi ni liga. Ena rairai vinaka cake beka na mosi ni domona kei na mosi ni ulu (ena so na gauna e rawa ni ca sara). Na ivakatakilakila e tarava me vakavinakataki cake e vakavuqa ni malumalumu. Ia, ena sega ni lesu tale mai vakatabakidua na nomu kaukauwa. Na vakatorocaketaki ni kaukauwa e dau yaco ena veimacawa kei na vula. Na mamada se iculaliga e rawa ni vakavinakataka se sega ni vinaka cake ena veisele, ena vuku ni dina ni vakasama e dau vakamalumalumutaki na wa ni vakasama ka rawa ni vakasaurarataki (e rawarawa cake me vakacacani vakalevu cake mai na veika tale eso ni nava). Na mamada e rawa ni taura e 12 na vula me vakavinakataki cake.

SA LESU TALE MAI NA MOSI NI LIGAQU NI OTI NA VEISELE-ME'U NA LOMALEQA BEKA?

E dau yaco tale na mosi ni liga ni oti na veisele, ka dau yaco ni oti e vica na siga se dua na macawa ni oti na nomu veisele ni sa sivia na ua, dau katakata mai na dra, se vakaitikotiko ena kena itutu vou. Na mataqali mosi ni liga e dau yaco tale ena vica na macawa, e sega tale ga ni dua na ka me leqataki. Kevaka e sega ni vinaka cake na mosi ni ligamu ni oti na veisele, ena gadrevi tale eso na veivaqaqai me vakadeitaki kina ni sa sega ni vakamacalataki na tavaya ka me kua ni yaco eso tale na ivurevure ni mosi.

E CA SARA NA MOSI NI DOMOQU NI OTI NA VEISELE-ME'U NA LOMALEQA?

E dau yaco vakalevu na mosi ni domona ni oti na veisele, ka dau vakaitikotiko ena vica na vula, vakabibi ena wainimate yago se vakaukauwa yago physiology. E sega ni ka meda leqataka. Kevaka e tubu cake tikoga na mosi ni domomu ka sega ni toso cake ni oti na veisele, ena gadrevi tale eso na veivaqaqai me lewai kina na mate, toso ni bai, se veilecayaki.

NA CAVA NA ISAU NI VEISELE?

O ira na tauvimate vakaitaukei era sele tiko era na vakayagataka eso na ilavo e sega ni taga.
Ena soli e dua na vosacavuti me baleta na veisele, ia oqo e tuvanaki walega. Na iotioti ni ilavo e saumi ena rairai duidui mai na iwalewale e dau vakayacori, cakacakataki, veika vakamisini kei na so tale. Era sa vakasalataki na tauvimate me ra veivosaki kei na nodra itaukei ni inisua ni bula vakaitaukei kei na Medicare me vakadeitaki kina na levu ni ilavo e sega ni saumi.
Ena vakacurumi na akaude duidui o koya e taukena na ivukevuke, kei na ivukevuke ni imocemoce ni valenibula e dau vakayagataki vakalevu. Na vakayagataki ilavo vakavuniwai e rawa ni vakamalumalumutaki na ivakacavacava (e dodonu mo tarogi nomu dauniyau).
E dodonu mo kila vakavinaka na isau ni veisele ni bera ni o toso ki liu, ka dodonu mo veivosakitaka na taro kece vata kei nomu vuniwai se timi ni veiqaravi ena Precision Brain Spine and Pain Centre.

NA CAVA NA ICAKACAKA NI VEIVAKADONUI?

O na kerei mo sainitaka e dua na fomu ni veivakadonui ni bera na veisele. Na fomu oqo e vakadeitaka ni o kila vinaka na digidigi kece ni veiqaravi, vakakina na veika rerevaki kei na yaga ni veisele. Ke o sega ni vakadeitaka, e dodonu mo kerea eso tale na itukutuku ka sainitaka ga na fomu ni o sa lomavakacegu.