Na cava na laminectomy ni siqeleti ni siqeleti?

Na ivakarau ni bula vakaivola e cakacakataki mai na daku ni domona me vakamamadataka na idre ni spinal kei na nerves. E okati kina na kena kau laivi vakavinaka na vale ni bony (se laminae) ni ikelimusu ni spinal, ka vakakina na tiki ni yago malumu e rawa talega ni vakavuna na compression.

Na cava me'u na gadreva kina e dua na laminectomy ni loma ni siqeleti?

Ena gadrevi beka na veisele ni sui ni siqeleti me baleta na veimataqali leqa. E dau vakayacori na mataqali veisele vaka oqo me baleta na leqa vakavuku.

Na ivakarau ni bula vakaivola e dau vakayacori ena dua se sivia na vuna oqo:

1. Me qaravi na idre ni spinal cord (e vakavuna na cervical canal stenosis/spondylosis se dua na intervertebral disk prolapse).
2. Me qaravi na idre ni spinal e domo (e vakavuna na foraminal stenosis, spondylosis ni cervical, se dua na intervertebral disc prolapse)
3. Me wali na veilecayaki ni sui ni ivakarau ni yago (e rawa ni yaco oqo ena vuku ni veisau ni yago, arthritis, se leqa). Ena ituvaki oqo, e dau vakayagataki kina na sikirini e muri me vakadeitaki kina na sui ni sui kei na kena vakasaurarataki na spinal cord.

E dau vakaturi na veisele ni sa sega ni rawa ni yaco na ivakarau kece sara e veiganiti (wainimate ni mosi, na mosi ni icula, veiqaravi vakayago kei na so tale). Ke sega ni veilecayaki se leqa ni vakasama, na veisele e rawa ni imatai ni ivakarau ni veiqaravi e veiganiti.

Na cava sara mada e leqa ena domoqu?

Na ikelimusu ni spinal kei na intervertebral foraminae era sa qara bony ena sui ni sui ka cicivaki kina na spinal cord kei na spinal nerves (na wakana) yadua. Ni sa vakalailaitaki sobu na levu ni qara oqo, sa lailai na rumu ni spinal nerves kei na/se spinal cord, na kena revurevu e rawa ni veivakasaurarataki kina na vale oqo.
Na ivakatakilakila ni vakasama (na vakasama se spinal cord) compression e oka kina na mosi, mosi, kaukauwa, mamada, mamada ni vakanananu, kei na malumalumu. Ni sa tubu na vakasama ni spinal me tauyavutaka na vakasama ni isema, na ivakatakilakila oqo ena rairai basika mai ki na veitikina tale eso ni yago. Me kena ivakaraitaki, na ivakarau ni vakasama ni cervical (pinched nerves e domona) e rawa ni vakavuna na ivakatakilakila ni tabana, liga, kei na liga.

Na leqa e rawa ni vakavuna na compression ni vakasama e oka kina na spinal stenosis, na mate ni disi lolovira, dua na bulging se prolapsed intervertebral disc, bony spine (osteophytes), se spondylosis (osteoarthritis ni sui). E dau laurai vata e rua se sivia na ituvaki oqo.

E dabe na ivakatautauvata ni veibasai ena kedrau maliwa na sui yadua (uto ni sui) ena sui ni sui. Era vaka na dau vakadruka na kurabui ka rawa kina ni toso na sui e domomu. Na disi yadua e tiko kina e dua na mama kaukauwa e tautuba ni kakana (annulus fibrosis), kei na dua na iwase malumu e vaka na jelly e vaka na kena e loma (nucleus pulposis). Na draki e tiki dredre duadua ni disi, e semati kina na sui ni uto yadua. Na nuiqawaqawa malumu ka dreu ni disi e dau vakaosoosotaki na kurabui levu. Na wainimata e vaka na kena dresuka na annulus fibrosis, e vakavuqa ni imatai ni ka e yaco ena kena cakacakataki na disi. Na wainimata e vaka na wai ni mata e rawa ni vakavuna na mosi ni domona se sega na ligana. E yaco e dua na ivakaboi ni ivakarau ni bula (se na ivakarau ni yalewa) ni dro tani mai na nukleus pulposis mai na kena itutu ka tubu ki na ikelimusu ni spinal, ena so na gauna e dau biu na vakasama se spinal cord.

Ena mate ni disi e sega ni vakaiyalayala se ivakatakilakila ni ilokoloko ena kedrau maliwa na idre ni ligamu, e vakavuna na kena daramaki na disi, ka na rawa ni vakavuna na kena vakasavasavataki. De dua e tiko tale ga na vanua ni osteoarthritic ena nomu sui ni sui. Na lolovira kei na osteoarthritis oqo e rawa ni vakavuna na mosi, mamada, mamada kei na malumalumu mai na veivakasaurarataki ni spinal nerves kei na/se spinal cord.

Na Osteophytes era sa sega ni matau na kaukauwa vakasisila ka tiki ni iwalewale ni lolovira se vakamuria e dua na disi balavu ni vakayagataki ilavo. Na ikuri ni sui oqo e rawa ni vakavuna na spinal stenosis ka vakakina na intervertebral foraminal stenosis, ka yaco kina na compression ni spinal cord kei na/se spinal nerves.

O ira na tauvimate e mosimosi na nodra ivakarau ni bula e loma ni yago, ena rawa ni yaga vei ira na veisele me vakadodonutaka ka vakadeitaka na sui ni sui. Na veivakadodonutaki vakatani e dau vakayacori ena gauna vata ga me vaka e dua na iwalewale ni veisele veivakasaurarataki.

Ni sa rui rawarawa na domona (me na vakayacori na kena itavi), ena rawa ni mavoa bibi. Na leqa levu e rawa ni vakavuna na kena kavoro se veivakayalolailaitaki na sui ni ivakarau ni yago. Ena rawa tale ga ni vakacacani na spinal cord ena dua na mavoa levu. O ira na tauvimate e tiko kina na fractures kei na/se veivakacacani, vakabibi na veivakacacani ni spinal cord, e dau gadrevi kina na veisele me vakacegui kina na idre ni spinal cord ka vakadeitaka na sui ni sui.

Na veilecayaki ni domona ena rawa ni vakavuna na mosi ni domona kei na neural compression. Oqo e rawa ni vu mai na leqa, rheumatoid se osteoarthritis, tubu se mate. E dau yaco wasoma na veilecayaki me veiseletaki na kena vakatabakiduataki.

Na cava e rawa ni caka kina na laminectomy ni cervical?

E rawa ni tiko e vica na ka e rawa ni caka, vakatau ena kemu ituvaki yadua. Oqo e oka kina na:

1. Wainimate ni mosi. E vica na wainimate e rawa ni yaga me mosi. Oqo e oka kina na waini tudei opioid kei na sega ni opioid analgesic, membrane stabilising mata kei na anticonvulsants, ka vakakina na itini vou duadua me vagalalataki-Pregabalin. Ena rairai veiganiti na veiqaravi vakavuniwai me vaka na wainimate ni Ketamine ena so na ituvaki.
2. Na icula ni kaukauwa. Na anesthetic ni vanua e rawa ni vakacurumi ki na kuli ni domona, ena ruku ni CT ni veidusimaki, wavokita na nerve compressed. Oqo e kilai talega me dua na 'buloko ni foraminal'. Era dau yaga vakalevu na tauvimate ena iwalewale oqo, e rawa tale ga ni lokuyarataki se levei na veisele ena so na gauna. E ka ni rarawa, ni yaga e rawati mai na iwalewale oqo e dau vakalekaleka ga, ka dau sega ni dau vakaosoosotaki ni oti e vica na siga, macawa, se so na vula. Na iwalewale oqo e dua talega na iyaya ni veivaqaqai totoka, vakabibi ni vakatura na MRI ni vakadikevi ni nerves e compressed ka na vinakata na nomu uto me kila na kaukauwa cava e vakavuna tiko na nomu ivakatakilakila.
3. Veiqaravi vakayago. Oqo e oka kina na veisausaumi, osteopathy, hydrotherapy kei na masia.
4. Veisautaki ni itaviqaravi. Ena so na gauna, mo veisautaka ga na nomu itaviqaravi ni vanua ni cakacaka kei na veivakamarautaki, me levei kina na veilaveti bibi kei na toso ni domona se liga, me rawa kina ni yaco vakatotolo na iwalewale ni veivakabulai.
5. Eso tale na iwalewale ni veisele. Oqo e oka kina na foraminotomy, anterior cervical decompression kei na fusion (ACDF), kei na dua na disi buli me sosomitaka. E dodonu mo veivosakitaka na veisotari oqo, vata kei na veika rerevaki kei na yaga, vata kei na nomu vakadomoiduitaki.

Na cava soti na takete (na yaga ni veisele)?

Na inaki ni veisele ni sui ni yago e oka kina na vakacegu ni mosi, mamada, katakata kei na malumalumu; na vakalesui mai ni cakacaka ni vakasama; kei na kena tarovi na kena sega ni matau ena sui ni mudu.

Na yavu, inaki, kei na kena rawa ni yaga ena dua na laminectomy ni cervical sa rawa kina me oka kina na:

• Vakacegui ni neural compression (vakasaurarataki ni spinal cord kei na nerves)
• Mosi e veivakacacani
• Vakalailaitaki ni wainimate
• Tarovi ni ca
• Na tudei ni sui kei na taqomaki ni spinal cord kei na nerves mai na veivakacacani

E kena ivakarau me vakavinakataka cake na ivakatakilakila ni oti na veisele oya na mosi ni liga. Ena rairai vinaka cake beka na mosi ni domona kei na mosi ni ulu (ena so na gauna e rawa ni ca sara). Na ivakatakilakila e tarava me vakavinakataki cake e vakavuqa ni malumalumu. Ia, ena sega ni lesu tale mai vakatabakidua na nomu kaukauwa. Na vakatorocaketaki ni kaukauwa e dau yaco ena veimacawa kei na vula. Na mamada se iculaliga e rawa ni vakavinakataka se sega ni vinaka cake ena veisele, ena vuku ni dina ni vakasama e dau vakamalumalumutaki na wa ni vakasama ka rawa ni vakasaurarataki (e rawarawa cake me vakacacani vakalevu cake mai na veika tale eso ni nava). Na mamada e rawa ni taura e 12 na vula me vakavinakataki cake. Na nomu veiraurau kei na nomu rawa ni lako ena rairai vinaka cake se sega, vakatau ena kena sa vakacacani na spinal cord ena vuku ni veivakasaurarataki.

E rawa ni yaga vakalevu na veisele ena vakatau ena levu ni ka e yaco. Ena tukuna vei iko na nomu dauveivakasaurarataki e dua na ivakatakilakila ni rawa-ka ena nomu kisi.

Na cava ena rawa ni yaco ke sega ni vakayacori na veiqaravi?

Kevaka e sega ni qaravi vakavinaka na nomu ituvaki (ka so na gauna kevaka sara mada ga e vakakina), ena rawa ni oka ena kena isau na:

• Mosi e tomani tiko
• Paralasi/malumalumu/mamada
• Leqa ni cakacaka (malumalumu, maqosa ni motoka kei na veivakacokotaki)
• Leqa ni taubale kei na veiraurau

Na cava e rawa ni yaco ena dua na laminectomy ni cervical?

E dau taqomaki vinaka na veisele qai sega ni dau yaco vakalevu na leqa lelevu. Na madigi ni dua na leqa lailai e rauta ni 3 se 4%, ka na rawa ni yaco e dua na leqa levu e 1 se 2%. E sivia ni 90 na pasede na tauvimate e dodonu me sotava na nodra veisele ka sega ni leqa.

Na veika rerevaki e oka kina (ia e sega ni yalani walega kina):

• Sega ni yaga na ivakatakilakila se me tarova na kena ca
• Vakacacani ni mosi/malumalumu/mamada
• Mate
• Na dra e mavoa e gadrevi kina na veisele vakatotolo me vakamamadataki kina na idre
• Cerebrospinal wai (CSF) turu
• Veisele ena ivakatagedegede cala (e sega ni dau yaco oqo, me vaka ni dau vakayagataki na rarama ni X ena gauna ni veisele me vakadeitaki kina na ivakatagedegede)
• Transfusion dra
• Leqa ni semati, toso, se cala (ni sa caka talega e dua na fusion)
• Recurrent disc prolapse se nerve compression
• Na veivakacacani ni vakasama (malumalumu, mamada, mosi) e dau yaco ena lailai sobu mai na 1%
• Quadriplegia (liga paralase kei na yava)
• Incontinence (yali ni ivau ni bure/na iqaqalo)
• Veivakaduiduitaki (yali na veivakaduiduitaki)
• Mosi tudei
• Veilecayaki se kasura ki liu na domona (kyphosis) (ena rawa ni gadrevi kina e dua tale na veisele)
• Stroke (yali ni toso, vosa kei na so tale)

Na cava e rawa ni yaco ena veisele kei na kena rawa ni veisele?

E taqomaki vinaka tu ga na noda dau vakaleqai ira na tamata, e sega ni dua na ka e rawa ni yaco kina e dua na leqa levu.

Na mataqali veisele kece e tiko kina na veika rerevaki eso, e vuqa vei ira era sa volai tu ena lisi e ra:

• iVakatakaraka bibi ('keloid')
• Kavoro ni mavoa
• E dau vakayagataki na waigaga
• DVT ('na kalasi ni bula vakailavo ')
• Pulmonary embolism (vakatuku ni dra ena yatevuso)
• Mate ni serena kei na tikidua ni wai
• Mavoa ni vakasama ena liga kei na yava
• Mavoa ni mata se bati
• Infarction ni myocardial ('kaukauwa ni uto')
• iTovo
• Yali ni bula
• Eso tale na leqa dredre
• Na cava e vakaibalebaletaka na veisele?

E levu na tauvimate era vakacurumi ena siga vata ga era veisele kina; ia eso na tauvimate era sa curu ena siga sa oti. O ira na tauvimate era vakacuruma na siga ni bera na veisele e oka kina o ira era: vakaitikotiko ena veiyasana ni vanua, veiyasana, se veimatanitu tani; e vereverea na kena ituvaki vakavuniwai se ra dau ivalu; e gadrevi kina na veivaqaqai tale ni bera na nodra veisele; era sa liu tiko ena lisi ni cakacaka ni siga. Ena soli vei iko na ivakasala me baleta na gauna mo muduka kina na kana kei na gunu ni bera ni o curu.
O na tiko e valenibula ni oti e 1 ki na 3 na siga mai na nomu veisele. Ena soli vei iko na idusidusi me baleta na vakatatabu vakayago ena vakayagataki ni oti na veisele, ka ra sa vakalekalekataki ena iwasewase oqo e muri.

Ena tauri na rarama ni domomu ena gauna ni veisele me vakadeitaki kina ni sa cakacakataki tiko na ivakatagedegede dodonu ni spinal. Sa ka bibi sara mo tukuna vei keitou kevaka o bukete se nanuma ni o rawa ni bukete, ni na rawa ni vakacacana na gone e se bera ni sucu mai na X.

E duidui sara na kedrau duidui na tauvimate ena vuku ni ka e yaco mai na veisele, vakakina na gauna e tauri me vakalesui mai kina. Ena soli vei iko na idusidusi me baleta na vakatatabu vakayago, vakakina na nomu lesu tale ki cakacaka ka tomana tale na itaviqaravi ni veivakamarautaki. Mo kakua ni draivataka e dua na motoka se vakayagataka na misini bibi me yacova ni o vakaroti mo cakava vakakina mai vei iko na nomu lori.

E sega ni dodonu mo sainitaka se vakadinadinataka na ivolatukutuku vakalawa me yacova ni ko railesuva na nomu GP ni oti na cakacaka, me vaka ni dau vakasosataki na nomu vakasama ena so na gauna na anesthetic.

Na veiyacovi ni sui ni loma ni ivakarau ni yago ena kena sega ni toso na domona, e vakabibi ni kena vakalairoro ki liu na domomu ka ki muri. Ia, ena so na gauna, e sega ni rawa ni levei na veiyaca.

Na cava o gadreva mo tukuna vua na vuniwai ni bera ni o veisele?

Sa ka bibi mo tukuna vei nomu vuniwai kevaka o:

• Tauvi mate ni dra se tauvi dra
• Sa bau tu na dra ena yavamu (DVT se titobu venous thrombosis) se yatevuso (pulmonary emboli)
• Tauri aspirin, ivalu, se dua tale na ka (eso mada ga na ikuri ni wai vakavuniwai) ena rawa ni vakalailaitaka na nomu dra
• Vakaukauataka na dra
• Me dua na ka e dau yaco
• Me dua tale na leqa ni bula

Na cava me'u cakava ni bera ni'u veisele?

Ni bera ni o veisele sa dodonu mo muduka na vakatavako, ka mo kakua ni vakatavako me 12 na vula mai muri (e vinaka cake mo muduka vakadua). Na vakatavako ena yaco kina na ka ca ni oti na veisele.
Ke o sa rui levu, e ka vakasakiti mo vakaitavi ena dua na parokaramu ni yali na bibi ni bera ni o veisele. Yalovinaka veivosakitaka oqo kei na nomu GP kei na duavata.
Me tarova na kena sega ni vinakati na dra ena gauna ni veisele se ni oti na veisele, sa ka bibi sara mo muduka na nomu taura na aspirin, kei na wainimate se wainimate tale eso ni sega ni vinakati na dra (vakacurumi ni dra) oka kina na wainimate ni wai ni vo toka e 2 na macawa ni bera na nomu veisele.

Ke o dau veivaluvaluti, o na dau curu i valenibula ni vo e 3 se 4 na siga ni bera na nomu veisele. Ena mudu na nomu ivalu ena gauna o ya (ena taura e vica na siga mo na oti) ka na rawa ni tekivutaki ena mata ni vakatasuasua lekaleka me vica na siga. Sa na qai rawa ni tarovi oqo ena dua na siga se sivia ni bera na veisele.

E vinaka sara, mo taura e dua na zinc tebeleti ena dua na siga, tekivu ni vo e dua na vula me veisele, ka tomana tiko me tolu na vula mai oqo. Oqo e dodonu me vukea na kena vakabulai na mavoa.

Au na gadreva beka eso tale na veivaqaqai?

E vuqa na tauvimate era na tiko kina na X-rarama ni domona, ka vakakina e dua na CT scan kei na MRI. Ena so na gauna e dau vakayacori na rarama ni sui ni cervical, ka kau yani na rarama ni X me cuva ki liu ka ki muri; oqo me vakadeitaki kina na tiko kei na vanua ni veilecayaki.
Vei ira eso na tauvimate e tiko na veilecayaki me baleta na kena laurai se na kena dina se na disi e domona e sa nodra ivakatakilakila: vei ira na tauvimate oqori, na nodra dau vakadikevi na vakasama kei na/se dua na buloko ni nava ni vakasama ena rawa ni vakararamataka na leqa ni veivaqaqacotaki.

Kevaka e se bera ni dua na nomu MRI ni vo e 12 na vula me sivia na nomu veisele, se sa veisau sara vakalevu na ivakatakilakila ni nomu ivakatakilakila me tekivu mai na nomu MRI walega oqo, sa na gadrevi me na tokaruataki na veivaqaqai oqo me vakadeitaki kina ni sega ni dua na ka veivakurabuitaki ena gauna ni veisele!

O cei ena veisele? O cei tale ena vakaitavi kina?

Ena vakayacora na veisele na nomu veisele ni Precision Neurosurgery vuniwai. Ena tiko e dua na ivukevuke ni veisele ka na tiko e dua na daunivakasala kila ka na vakatulewataka na nomu vakasama raraba.

E vakayacori vakacava na vakatui ni siqeleti ni siqeleti?

Ena qaravi e dua na anesthetic raraba me vaka moce kina. Ena vakacurumi mai e dua na tavaya ni icegu ('endotracheal tube') ka na vakacurumi ka intravenous antibiotics kei na steroids ivakasausau (me tarova na mate kei na vakadomobula ni oti na cakacaka). Ena vakayagataki na gacagaca ni mavoa ni bulumakau ena gauna ni veisele me vakalailaitaki kina na kena vakatorocaketaki na dra e tu e yavamu.
Ena samaki na kulimu ena iwali ni anseptic ka so na anesthetic ena nomu vanua era na vakacurumi.

Na icurucuru ni kuli ni yago e rauta ni 5-7cm sobu mai daku ni domomu. E vertical ka vakakina ena lomadonu ni laini. Na masela e daku ni domona e tawasei vakamalua mai na sui ni spinal, ka sa kau tani vakavinaka na delavuvu ni spinal ena vakayagataki ni vakatovotovo lalai kei na iyaya ni cakacaka totoka tale eso. Na tiki ni yago malumu e vakavuna na compression sa kau tani talega.

Na spinal cord e vakasukai ni sa kau laivi na sui kei na tiki ni yago tale eso ka biu laivi. Na wakana yadua ni vakasama (kevaka e ganita) e kilai ka vakawabokotaki vakavinaka (oqo e kilai me 'rhizolysis').

Ena so na gauna, ena vakayagataki tale ga na iyaya ni cakacaka (ititoko kei na sikirini) me vakaikuritaka na tudei ni sui. Oqo e kilai me veiwaki vakailawalawa, ka sega ni gadrevi kina me kau tani na sui mai na tolodra (na sui e kau tani mai na daku ni sui e rawa ni vakayagataki ena kisi oqo).

E dua tale na X-ray e vakayacori me vakadeitaki kina na cage vakacegu, veleti kei na vakatikitikitaki ni sikirini, ka vakakina na ivakarau ni sui ni siqeleti.

E sogo na mavoa ena icula kei na ivakatakilakila. Ena so na gauna ena rawa ni vakayagataki e dua na wai ni mavoa me 24-48 na auwa ni oti na cakacaka.

Na cava ena yaco ni oti ga na veisele?

E dau vakilai na mosi ni oti na veisele, vakabibi ena vanua ni malumalumu. E dau soli na wainimate ni mosi me vukea na kena lewai na mosi.
E levu na tauvimate era sa yadra tiko ena loma ni vica na auwa ni veisele. E uqeti dina oqo me rawa ni tudei tu ga na veisoliyaki ni dra, me kua tale ga ni buli na dra ena yavana. Ena rawa ni o gunu ni oti e 4 na auwa, ka dodonu mo kania e dua na iwiliwili lailai ena dua na siga e muri.

Ena rairai tiko beka vei iko na rarama ni X se dua na CT ni oti e dua na siga se sivia na veisele, ka rawa ni vakacegui ki vale ni o logavinaka.

Na cava ena yaco ni oti na vakadrodroi?

E dodonu mo sa vakarau tu mo vakacegui mai valenibula ni oti e 2-4 na siga mai na veisele. Na nomu GP e dodonu me dikeva na nomu mavoa ni oti e 4 na siga mai na nomu vakacegui. Na nomu staples ena gadrevi kina na vagalalataki ni oti e 10 na siga mai na veisele, ka rawa ni caka oqo mai na nomu GP se na Precision Neurosurgery Registered Nurse.
Ena gadrevi mo taura rawarawa me 6 na macawa, ia e dodonu mo taubale me dua mada ga na auwa ena veisiga.
Nanuma tiko ni levu na gauna e gadrevi me lesu tale kina na itaviqaravi e duidui vei ira kece na tauvimate. E dodonu me vakalailaitaki sobu na mosi ena veisiga. Na vakalevutaki ni igu kei na itaviqaravi era sa ivakatakilakila ni sa toso vinaka tiko na nomu vakabulai ni oti na cakacaka. Na maroroi ni ivakarau ni bula dodonu, na kakana bulabula ka veiraurau, ka vakadeitaka ni levu na vakacegu sa sala vinaka me vakatotolotaka kina na nomu bula.

Na ivakatakilakila ni mate me vaka na vuce, damudamu se na vakasavasavataki mai na kena tavaya, kei na katakata e dodonu me kau vakatotolo ki na nona vakasama na vuniwai.

E dua na ivesu ni domo tudei ('icolacola Aspen') ena so na gauna e dau vakayagataki ni oti na veisele (kevaka e tiko e dua na nomu fusion). E dau daramaki tu oqo me 6 na macawa.

O na railesuvi ni oti e 6-8 na macawa mai vei ira na nomu dauveivakasaurarataki. Me yacova na gauna o ya, e sega ni dodonu mo laveta cake na iyaya e sivia na 2-3 na kilokaramu, ka me kakua ni o vakaitavi ena veitosoyaki ni domona se liga.

E dodonu mo tomana tikoga na nomu daramaka tiko na nomu ivotavota ni TED me vica na macawa ni oti na veisele.

Na idusidusi matailalai ni kena vakau yani oqo:

Na cava me'u tukuna vei noqu vuniwai ni oti na veisele?

E dodonu mo vakaraitaka na nomu icurucuru ka dodonu talega mo raica na nomu GP kevaka o sotava e dua vei ira oqo ni oti na nomu vakacegu mai valenibula:

• Vakalevutaka na mosi ni liga se yavaqu, malumalumu se mamada
• Mosi ni domona
• Leqa ni nomu taubale se veiraurau
• Katakata
• Vuce, damudamu, tubu cake na katakata se kilakasamitaki ni tauvi mavoa
• Drodro na wai mai na mavoa
• Mosi se vuce ena masela ni bulumakau (ie. e ruku ni tekiduru)
• Mosi ni serena se lekaleka ni icegu
• Dua tale na kauwai

Na cava e yaco ena veisele?

Raraba, e 80-90% na tauvimate era na rawata e dua na yaga levu mai na veisele, ka dau vakayacori tiko oqo ena dua na gauna balavu.
E kena ivakarau me vakavinakataka cake na ivakatakilakila ni oti na veisele oya na mosi ni liga. Ena rairai vinaka cake beka na mosi ni domona kei na mosi ni ulu (ena so na gauna e rawa ni ca sara). Na ivakatakilakila e tarava me vakavinakataki cake e vakavuqa ni malumalumu. Ia, ena sega ni lesu tale mai vakatabakidua na nomu kaukauwa. Na vakatorocaketaki ni kaukauwa e dau yaco ena veimacawa kei na vula. Na mamada se iculaliga e rawa ni vakavinakataka se sega ni vinaka cake ena veisele, ena vuku ni dina ni vakasama e dau vakamalumalumutaki na wa ni vakasama ka rawa ni vakasaurarataki (e rawarawa cake me vakacacani vakalevu cake mai na veika tale eso ni nava). Na mamada e rawa ni taura e 12 na vula me vakavinakataki cake.

Na cava na isau ni veisele?

O ira na tauvimate vakaitaukei era sele tiko era na vakayagataka eso na ilavo e sega ni taga.
Ena soli e dua na vosacavuti me baleta na veisele, ia oqo e tuvanaki walega. Na iotioti ni ilavo e saumi ena rairai duidui mai na iwalewale e dau vakayacori, cakacakataki, veika vakamisini kei na so tale. Era sa vakasalataki na tauvimate me ra veivosaki kei na nodra itaukei ni inisua ni bula vakaitaukei kei na Medicare me vakadeitaki kina na levu ni ilavo e sega ni saumi.

Ena vakacurumi na akaude duidui o koya e taukena na ivukevuke, kei na ivukevuke ni imocemoce ni valenibula e dau vakayagataki vakalevu. Na vakayagataki ilavo vakavuniwai e rawa ni vakamalumalumutaki na ivakacavacava (e dodonu mo tarogi nomu dauniyau).

E dodonu mo kila vinaka na isau ni veisele ni bera ni o toso ki liu, qai dodonu mo veivosakitaka na taro kece kei na nomu vuniwai.

Na cava na iwalewale ni veivakadonui?

O na kerei mo sainitaka e dua na fomu ni veivakadonui ni bera na veisele. Na fomu oqo e vakadeitaka ni o kila vinaka na digidigi kece ni veiqaravi, vakakina na veika rerevaki kei na yaga ni veisele. Ke o sega ni vakadeitaka, e dodonu mo kerea eso tale na itukutuku ka sainitaka ga na fomu ni o sa lomavakacegu.