Na leqa ni spinal kolomu ena rawa ni vakavuna e vica na ka e yaco. Na vuna e kilai levu duadua oya na vakacalaka ni motoka kei na lutu.

E dau yaco talega na mavoa ni tiki ni manumanu malumu me vaka na 'whiplash'.

Na fractures kei na veivakacacani e rawa ni yaco ena sui ni sui ni sui, ia e dau matau tu ga ena domo (cervical) kei na yawa ni toacolumbar (e loma e lailai sobu). Ena kena ituvaki bibi, ena rawa ni vakacacani na spinal cord, e vakavuna na paralase.

Mai na dua na rai ni neurosurgical, na leqa ni spinal e vakatokai me 'stable' se 'unstable'. Na fractures e sega ni dei e gadrevi me qaravi vakaukauwa me rawa ni levei kina na mavoa ni spinal cord kei na paralase. Na veiqaravi oqo e dau gadrevi kina na veisele, ia ena so na gauna e dau okati kina na kena vakayagataki na qito kei na/se dua na ivesu e tautuba.

NA CAVA NA WHIPLASH?

Na Whiplash e mavoa ni domona e vu mai na dua na mavoa ni domona, se suasua, se dresulaka na tiki ni yago malumu (masela kei na liga ni liga). E vakavuna na kena toso vakasauri ka kaukauwa na domona.

Na mataqali mavoa kilai levu duadua sai koya e dua na vakacalaka ni motoka e muri, ka dau vakasuka vakatotolo na ulu kei na domona ni bera ni qai cegu vakasauri se biu ki muri.

E rauta ni 20 na pasede ni tamata era vakaitavi ena vakacalaka ni motoka e muri era sotava na ivakatakilakila ni domona e muri. E dau matau me kilai ni ivakatakilakila oqo e ca sara ni oti e dua na siga mai na mavoa. Dina ni totolo na kena vakabulai, ia eso era sotava na mosi bibi e rawa ni vakavuna na vakaleqai levu.

Na vosa "whiplash" e vakayagataki vakavinaka me vakamacalataka na ivakarau e yaco kina na mavoa, e dina ga ni so era vakayagataka me kena ituvaki. Na ivakatakilakila dina ni ivakatakilakila oqo e rawa ni vakavuna na kena dodo se wainimata na liga ni liga se masela, se na compression ni spinal nerves.

IVAKATAKILAKILA

Na ivakatakilakila ni moku e rawa ni okati kina na domodomoqa se vakalailaitaki ni yavala, mosi ni domona, mosi ni ulu, kei na mosi ni liga.

E dau ca vakalevu na mosi e daku ni domona, ka dau tubu cake vakalevu ni oti e dua se rua na siga na mavoa ni bera ni toso. Ena rawa talega ni yaco na isema ni masela kei na mosi ena kedrau maliwa na buroro ni tabana se na masela ni trapezius (ena maliwa ni taba kei na domona).

Na mosi ni ulu, vakabibi ena daku ni ulu ('cervicogenic mosi ni ulu') e dau matau tu.

Na mosi ni liga se liga, oca, mamada, mamada se malumalumu ena rawa ni vu mai na vakasama se mavoa ni spinal cord se compression. Na ivakatakilakila oqo e dau yaga vakalevu na veivaqaqai.

VEIQARAVI

Me vaka ga na veivakasaurarataki ena veitikina tale eso ni yago, na mavoa ni domona e dau veivakabulai vakamalua, ena gauna kei na kena qaravi vakavinaka.

ICOLACOLA

Ena rawa ni daramaki na icolacola malumu ni ivakarau ni bula me vakacegui kina. Ena veigauna e tiko kina na disi kaukauwa kei na/se disokumuni ni liga, e rawa ni vakaturi e dua na icolacola kaukauwa (me vakataka na Aspen Collar).

WAINIMATE

Na wainimate ni analgesics kei na wainimate ni veivakamavoataki e dau vakayagataki vakalevu me vakalailaitaka na mosi kei na vucesa. E rawa ni vakayagataki na masela me vakamamadataka na masela. E rawa ni vakayagataki e dua na iyaya aisi me 15-30 na miniti, vakavica ena dua na siga me baleta na imatai ni rua se tolu na siga ni oti na mavoa. E rawa ni vakaceguya na masela qiqo na katakata, ia e sega ni dodonu me vakayagataki ena imatai ni vica na siga. Eso tale na digidigi ni veiqaravi e oka kina na vakatovotovotaki ni vanua malumu, ultrasound, kei na veisautaki yago.

VEISAUTAKI NI ITAVIQARAVI

E vakayaloqaqataki na lesu totolo ki cakacaka, ka dau vakayacori na veisau ena nomu itaviqaravi ni cakacaka, ka rawa ni vakamamadataki ena gauna kei na veivakabulai. Na itaviqaravi ni vakaukauwa yago, me vaka na taubale se qalo, e dodonu me tekivu totolo.
E dina ni tauvi e levu na ivakatakilakila ni oti e dua se rua na vula mai oqo, ia ena taura e vica na vula na mavoa bibi me vakabulai vakadua. E dodonu me vaqaqai tale na ivakatakilakila ni malumalumu ni liga, mamada, se na mosi ni veivanavanai.

VEISELE

E sega ni gadrevi me veisele na domona se na manumanu lalai. Na ivakatakilakila ni veisele e oka kina na spinal cord compression, mosi ni liga balavu kei na/se malumalumu, kei na mosi ni mosi ni ulu. Ena rawa ni vakaturi na veisele ke tiko eso tale na ituvaki me vaka na verterbral fracture se disc herniation.

NA CAVA NA IVAKASAU NI LEQA?

Na sui ni sui ni sui e kasura na sui ni sui ni sui ni sui. Na fractures oqo e dau yaco vakalevu ena sui ni sui ni liga (na iwasewase e loma ni sui ni sui) kei na icake lumbar (na tiki lailai ni iwasewase ni sui). Na uto ni sui e ra ni sui ni toracic (T11 kei na T12) kei na imatai ni sui ni sui ni lumbar (L1) era dau curuma vakalevu na mataqali fractures vakaoqo, ka sa vakatokai kina me 'thoracolumbar fractures'.

VUNA

E vica na vu ni fractures ni compression. E dina ni dau kaukauwa sara na sui (uto ni sui) e bulia na sui ni suimu, e rawa ni ra vakacacani (kavoro) ena so na ituvaki.

Na sui ni vertebral e dau vu mai na ituvaki me vaka na osteoporosis (e vakamalumalumutaka na sui, e laurai vakabibi vei ira na marama qase), lutu levu, se na kaukauwa vakasivia mai na dua tale na leqa.

Na vu ni osteoporosis, e dua na mate ni metabolic ka vakamalumalumutaka na sui. Na sui e malumalumu e rawa ni kasura ena gauna ni itaviqaravi, me vaka na bending ki liu, ka na yaco kina na spinal compression fracture. Na fractures ni spinal compression sa mataqali osteoporotic fractures, ka voleka ni veimama na yalewa ena gauna era sa yabaki 80 kina. Na fractures oqo e rawa ni veisautaka vakadua na ibulibuli kei na kaukauwa ni sui ni sui. E dau vakabulai ga vakataki ira na fracturesteoporotic ka sa takali yani na mosi. Ia, ena so na gauna e dau mosi tiko ga ke sega ni vakabulai vakavinaka na sui sa qaqi. Ena fractures ni osteoporotic bibi, ena rawa ni yaco e dua na kyphosis se dua na "dowager nei hump". Na vakataotaki ni ivakarau ni bula ni sui e vakavuna me lutu ki liu na taba ni daku kei na ulu ni daku me rairai vakalevutaki ka humped.

Na mosi ni sui ni sui e rawa tale ga ni vakavuna na kena lailai se sotava na mavoa levu. E dau vakavuna vakalevu na lutu, lade, kei na vakacalaka ni motoka.

E dua tale na vu ni sui ni sui e tauvi koya na mate ni sui e vakavuna na sui ni sui. Na 'Metastasis' e vakaibalebaletaki ki na kena tete na sela ni kenisa ki na veiyasana tale eso ni yago. E dau vakayagataki vakalevu na sui ni sui ni sui ni yagodra e levu na mataqali kenisa me tete, e dau yaco vakalevu na kenisa ni vakaidina kei na prostate. Na fracture ni sui ni sui e sega ni matata na vuna e rawa ni imatai ni ivakatakilakila ni kenisa e tete ki na sui ni sui. Na kenisa e curuma qai vakarusa e dua na tiki ni uto, e vakamalumalumutaka na sui me yacova ni sa kasura.

IVAKATAKILAKILA

Na mosi e ivakatakilakila ni dua na fracture ni compression, ia e sega ni dau yaco tu ga na mosi bibi.

Kevaka e vu mai na dua na ka mosimosi levu e yaco, o na rairai vakila na mosi levu e dakumu, ka so na gauna e tiko talega e yavamu kei na ligamu. O na rairai vakila talega na malumalumu se mamada ena veivanua oqo kevaka e vakamavoataka na fracture na vakasama ni sui se na spinal cord vakaikoya.

VEIQARAVI

Na fractures ni compression ni Thoracic e dau qaravi vata kei na dua na wainimate cokovata ni mosi, vakatatabu kei na veisau ni itaviqaravi, kei na vakabulabulataki. Na sui ni yago ni sui e dau taura e tolu na vula me vakabulai kina. Na rarama ni X e dau tauri vakavula me dikevi kina na toso ni veivakabulai ka vakadeitaka ni sa sega ni yaco na kasura ni yago ni uto.

Na wainimate ni mosi e dodonu me vakalailaitaka na mosi ni daku, ia ena sega ni vukea na kena vakabulai na fracture. Vei ira na tauvimate osteoporotic, na wainimate me vakavinakataka cake na density ni sui kei na berabera ni sui e rawa ni vakadeitaki me tarovi kina na fractures.

YALANI NI ITAVIQARAVI E VEIGAUNA

De dua e gadrevi mo vakatabuya na nomu itaviqaravi ni veisiga. E dodonu mo levea e dua na itaviqaravi kaukauwa se vakaukauwa yago. E dodonu mo kua ni laveta cake na wai levu kei na dua tale na ka ena rawa ni vakaosoosotaka vakalevu na sui ni yagomu sa kavoro. Ke sega ena rairai kasura tale na sui sa kavoro.

IQAQARA

E dua tale na ivakarau ni veiqaravi e tautuba me baleta eso na mataqali vertebral compression fractures. Na ivesu (orthosis) e tokona na daku ka vakatabuya na toso. E caka vakatabakidua me tarovi iko mai na nomu cuva ki liu qai vakaikuritaka na lomaocaoca ena sui sa kavoro.
Ena so na gauna, ena rairai gadrevi tale ga na veiqaravi veivakaleqai. Na digidigi ni veiqaravi oqo e oka kina na:

1. Vertebroplasty: vakaisosomitaka na sui sa kavoro ena iyaya kaukauwa me vakaukauwataki koya vakalevu cake
2. Kyphoplasty: vakayagataka e dua na baluni lailai me vakalesuya mai eso na cecere ni yago ni uto kei na kena veisautaki na ivakaleka ni sui ni sui
3. Veisele ni spinal

VEISELE

E sega ni gadrevi na veisele me baleta na fractures ni mavoa. Ni sa fractures na vertebral, na veisele ('tudei e loma') e dau vakasamataki ga kevaka e tiko e dua na ivakadinadina ni veilecayaki bibi ni sui.
Ena vakatura na nomu vuniwai se spinal vuniwai ena nomu vakayagataka e dua na mataqali vakavinakataki e loma mo taura kina na sui ni spinal ena itutu dodonu ka sa mavoa na sui sa kavoro. Kevaka e dau vakasaurarataki na spinal cord, na tiki ni sui e biliga ki na spinal cord ena rairai gadrevi talega me kau laivi, se dua na laminectomy me vakamamadataka na veivakasaurarataki. E rawa ni vakayacori na veisele ena dua na ivakarau ni anterior (mai liu) se na iwalewale ni posterior (mai muri).

E levu na gauna, e dau vakayacori na veisele me vakadeitaki kina na uto ni uto sa kavoro ena kena icurucuru e dakuna, e kilai tale ga me ivakaraitaki ni ivolakabi. E dau vakayagataki na sikirini kaukamea kei na ititoko me tarova na idabedabe ni uto ena idabedabe dodonu, ia e mavoa na sui ni sui sa kavoro. Na spinal cord kei na nerves e sega ni vakamacalataki (kevaka e gadrevi) ena iwalewale oqo.

Ena gauna e torova kina e dua na icurucuru ni yago e caka ena serena se ketena. Ena rawa ni kau laivi na tiki ni sui me vakamamadataki kina na idre ni spinal. Ena qai vakayacori na isema ni sui ni sui ena kena vakaisosomitaki na sui sa kavoro ena semati ni sui se dua na bai. Kena itinitini, na uto e cake kei na daku e ra e cokoti vata kei na wavu ni sui kaukauwa. Ena gauna ni veisele, e dau vakacurumi e dua na sikirini kaukamea, peleti, ititoko kei na bai me tauri kina na sui ni sui ena itutu dodonu me rawa kina ni yaco e dua na isema kaukamea ena vica na vula ka tarava. Na isema kaukamea oqo e tiko ga e loma ni yago ka sega ni kau laivi vakavo kevaka e vakavuna na leqa.